South China Morning Post (SCMP) gazetesinde yer alan haberde, kamplarda ideolojik eğitimlerini tamamlayan on binlerce Uygur Türkünün, işe yerleştirme programı çerçevesinde farklı eyaletlerdeki fabrikalara gönderileceğine yer verdi. Haberde, yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) ülke ekonomisi üzerindeki yıkıcı etkisine rağmen, Çin’in bu adımla tartışmalı kamplardaki politikasının başarısını göstermeyi amaçladığı kaydedildi.
Bu kapsamda, çalıştırılmak üzere Çin’in yüksek teknoloji üretim merkezi olan Shenzhen şehrine 50 bin, Shaoguan şehrine ise 30 binden fazla kişinin gönderileceği aktarıldı.
ÇİN, DAHA ÖNCE DE 80 BİNDEN FAZLA TÜRKÜ FABRİKALARA ZORLA GÖNDERDİ
Avustralya’da bulunan düşünce kuruluşu Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nün (ASPI) yayımladığı bir rapora göre de, Çin, 2017-2019 yıllarında da 80 binden fazla Uygur Türkünü fabrikalarda çalışmaları için zorla gönderdi. Raporda, Uygurların fabrikalara gönderilmesinin “Çin’in azınlık vatandaşlarını hedef alan yeniden yapılandırma kampanyasının bir parçası” olduğu iddiasına dayandığı vurgulandı.
Kamplardan gelen Uygur Türklerinin mesai saatleri dışında da sürekli gözetim altında tutulduğunun belirtildiği raporda, zorunlu olarak kaldıkları yatakhanelerde “ortak dil” kabul edilen Mandarin lehçesi dersleri ve ideolojik eğitim aldıklarına da yer verildi.
İBADETLER YASAK
Öte yandan, Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü, işe yerleştirilen Uygur Türklerinin ibadet etmelerinin yasak olduğu bilgisini de paylaştı.
Çin’de son yıllardaki Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor. Pekin yönetiminin “mesleki eğitim merkezleri” olarak adlandırdığı ancak uluslararası kamuoyunun “yeniden eğitim kampları” şeklinde tanımladığı yerlerde Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre en az 1 milyon Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor.
Pekin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve söz konusu kişilerden ne kadarının sosyal hayata döndüğüne ilişkin bilgi vermiyor. Çin’in, bölgede yaşayan Müslüman Uygurlara, Çince dil eğitimi ile mesleki ve kültürel kurslar verdiğini öne sürdüğü kampların durumu hakkında net verileri paylaşmaması, uluslararası kamuoyunda derin kaygılara yol açıyor.
Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor. (aa/ib)
