Frankfurt kenti tarafından üç yılda bir verilen Goethe Ödülü’nün bu yılki sahibi Bosnalı yazar Dževad Karahasan, ödülünü kent yetkililerinden aldı.
Frankfurt Büyükşehir Belediye Başkanı Peter Feldmann (SPD) ödülün yazara verilme gerekçesini “Avrupa’da milliyetçiliğin yükseldiği bir zamanda bu yılki ödül sahibi Dževad Karahasan kültürel veya politik bakımdan sınırların kalıcı olarak üstesinden gelmeyi temsil ediyor.’’ sözleriyle açıkladı.
Ödülü Karahasan’a takdim eden Peter Feldmann konuşmasında yazarın çalışmasının hem dilsel hem de duygusal olarak “Doğu ile Batı arasındaki bağlantıyı” temsil ettiğini söyledi.
Kuşatma: “Aydınlanmanın sonu”
Yazar Ingo Schulze ise Karahasan’ın sınırdaki deneyimleri Goethe’ye benzer şekilde tanımladığını söyledi. Ancak Goethe, Valmy savaşını tanımlarken bir dönemin başlangıcını anlatırken, Karahasan için Saraybosna kuşatması deneyimi “Aydınlanmanın sonu” demokrasiden uzak bir gelişme anlamına geliyor.
39 yaşındayken Saraybosna kuşatmasını yaşayan Bosnalı yazarın eserlerinden alıntı yapan Schulze, örneğin insanların gece roket saldırılarından sonra, bodrum katlarından evlerine “korku ve uykusuzluktan bembeyaz” döndüğünü anlattı. “Onun karakterleri bizim kadar canlı ve çelişkili.” dedi.
“Okuyarak öğrendim”
Ödülü kabul konuşmasında Karahasan, Goethe’den hikayeler anlatmayı öğrendiğini belirtti. Goethe’nin özellikle bireysellik açısından düşünme ve yazma üzerindeki etkisinden bahsetti. Yazar, “Hayat hakkında bildiğim tüm temel bilgileri okuyarak öğrendim” dedi.
Yazar, Goethe’den “organik hikaye anlatımı” dediği şeyi öğrendiğini belirtti. Karahasan okuma süreci hakkında “Böyle anlatmayı(organilk hikaye anlatımı) başarırsam, metnin yalnızca sesime belirli bir noktaya kadar ihtiyacı var. Sonra karakterler bağımsızlaştı.” şeklinde konuştu.
Karahasan’ın çalışmaları romanlar, dramalar, denemeler ve teorik yazılardan oluşuyor. Onun eserindeki hoşgörü ve anlayışa bağlılığın ödülün yazara verilme gerekçesinde olduğu belirtildi. Karahasan’ın çalışmalarının Doğu ile Batı arasında, İslam ile Hıristiyanlık arasında arabuluculuk yapmaya adanmış olduğu da vurgulandı.
50 bin Euro tutarındaki para ödülü şeklinde verilen ödül, Johann Wolfgang von Goethe’nin doğum günü olan 28 Ağustos’ta takdim ediliyor. Ödülü son yıllarda Amos Oz, Pina Bausch, Adonis, Peter von Matt gibi isimler almıştı.
Yaşayan en büyük yazarlardan
1986-1993 yılları arasında Saraybosna Üniversitesi Sahne Sanatları bölümünde drama ve drama teorisi hocası ve dekanlık yapan Karahasan, Saraybosna’da devam eden savaş sebebiyle 1993 yılında ülkesini terk etti.
Daha sonra Avrupa’da Salzburg, Berlin ve Göttingen gibi çeşitli üniversitelerde misafir öğretim üyesi olarak görev yaptı. Çok sayıda ödül alan Dževad Karahasan, Bosna Hersek’in yaşayan en önemli yazarlarından biri olarak gösteriliyor. (ik)
