Almanya’da bankaların kullandığı örnek anlaşmaları içeren Genel Şartlar ve Koşullar (Alm. Allgemeine Geschäftsbedingung) kısmında geçen bir maddeye göre banka tüketicinin onayı olmadan koşulları değiştirme hakkı var.
Buna göre banka yürürlüğe girecek değişikliği sadece tüketiciye bildirmekle yetiniyordu. Tüketicinin ise sadece bir itiraz hakkı oluşuyordu. Tüketici eylemsiz kaldığı takdirde değişiklik yürürlüğe geçiyordu. Bankalar geçmişte bu maddeye dayanarak hesap açılınca, olmayan veya daha düşük olan ücretleri belirledi veya yükseltti.
Bunlardan en önemlileri hesap işlem ücretleri, havale ücretleri, para çekme ve yatırma ücretleri, banka çıktılar için alınan ücretler ve TAN-sistemi için alınan ücretler. Almanya Federal Mahkemesi’nin 27 Nisan 2021 tarihinde verdiği karara göre; onaysız, yani sırf eylemsizliğe ve bu maddeye dayanarak oluşan ücretler hukuksuz ve dayanaksız olarak tüketiciden alınmıştır.
Tüketici ise haksız şekilde cebinden çıkmış olan parayı bankadan talep edebilir. Önemli olan herhangi bir ücretin bu maddeye dayanarak alınmış olması ve zaman aşımına uğramamış olması. 31 Aralık tarihine kadar başvuran vatandaşlar 2018 yılın tümü dahil olmak üzere hakkını talep edebilir.
Tüketici dernekleri geriye dönük sadece 2018 yılına kadar bu hakkın geçerli olmadığını, yani sene sonu itibarıyla başlayan 3 senelik zaman aşımı süresine bağlı olmadığını aksine 10 senelik bir süreçte zaman aşımına uğradığını mahkemeler tarafından tasdik etmek istiyorlar. Tüketiciye tavsiyemiz ise o kararı beklemeden hemen 2018 dahil olmak üzere bu hakkını talep etmesi ve şayet beklenen o mahkeme kararı da olumlu çıkarsa 10 senelik süreç için bir başvuruda bulunması.
Eğer hangi masrafları ödediğinizi bilmiyorsanız bankadan bunun derlemesini talep edebilirsiniz. İstek yazısında “§10 Zahlungskontengesetz“’e (ödeme hesapları kanunun 10. Maddesine) atıfta bulunmakta fayda var, zira buna göre bankalar senede en az bir kere ödenmiş olan masraflar listesini tüketiciye teslim etmesi gerekiyor. Çok sorun yaşayanlar ise tüketici derneklerine (Verbraucherzentrale) başvurabilir veya onların sitelerinde örnek yazılar bulabilir.
