Tartışma kelime olarak kendimize ait bir fikri belli bir edep ve adap içinde karşı tarafı rencide etmeden hakaret ve küfür gibi kelimelere sığınmadan delillerle düşüncemizi ortaya koyma ve karşı tarafı ikna etme çabasıdır. Her birey yaşantısı içinde bir inanca, değere ve düşünceye sahiptir. Bu sahip olduğu şeyleri başkalarıyla paylaşmak ister. Böyle bir ortamda bazı düşünceler yadırganabilir. O zaman karşı tarafı ikna etmemiz gerekir. Burada tartışma davranışı ortaya çıkar.
Öncelikle şunun bilinmesi gerekir. Yarım kalmış bir tartışma, yanlış sonuçlanmış bir tartışmadan daha iyidir. Belirtilen maddeleri bilmek ve özümsemek tartışma adabı açısından önemlidir:
- İçinde bulunulan ortam tartışmaya elvermiyorsa,
- Tartışmanın seyrini duygusal ortam olumsuz etkileyecekse,
- Tartışma “Çekişmeye” dönme durumuna gelmişse,
- Tartışma bir sonrakine açık kapı bırakacak bir düzeyden uzaklaşmışsa,
- Artık kırıcı olmaya, hakarete, aşağılama boyutlarına ulaşmışsa,
- Tartışma kişilik yarışmasına dönüşmeye başlamış ise; tartışmayı ertelemek çok daha iyidir.
TARTIŞMA KENDİMİZİ İFADE ETME İMKÂNI SUNAR
Ayrıca tartışma yapılırken tartışma imkânının tüketilmesi, kurutulması, daha tartışılmayacak bir noktaya gelinmesi de nerede durmamız gerektiğini belirleyen işaret levhalarındandır.
Niçin tartışırız? Tartışma neden yapılır? Tartışma, kendimizi en güçlü bir şekilde ifade etme arayışının bir sonucudur. Tartışma bize inançlarımızı, değerlerimizi, birikimlerimizi ve düşüncelerimizi ortaya koyma imkânı vermektedir. Tartışma insanoğlunun en doğal davranış biçimlerinden biridir. Genel olarak insanlar anlamak ve anlatmak için tartışmaktadır. Hiçbir düşüncenin birbirini tam olarak reddetmediği unutulmamalıdır.
KARŞIT FİKRİN ZAYIF YÖNLERİNE İŞARET ETMEK
Tartışma yaparken karşı tarafın savunduğu fikirlerin ifade edilmeyen üstün yönlerini belirtmeniz kendi düşüncenizin karşı taraf tarafından daha iyi anlaşılmasına zemin hazırlayacaktır. Böylece karşı tarafı düşüncelerinin zayıf yönlerine çekebilir, artık sınırlandırdığınız alan içinde kendi düşüncelerinize iyi bir hareket alanı kazandırabilirsiniz.
Şunu da unutmamak gerekir ki, kendi düşüncelerinizi karşı tarafa kabul ettirmeniz o düşünceden hareketle bir aksiyon oluşturacağı anlamına gelmemektedir.
NE ZAMAN BAŞARILI OLUNUR?
Tartışma bittikten sonra karşı taraf sizin fikirleriniz yönünde düşünmeye başlamışsa başarılı olmuşsunuz demektir. Kişi düşüncesiyle kendine de bir sempati duyulmasını sağlayabilir. İtirazlar, sorular ve uyarılar ağırbaşlılıkla karşılanır, bağırmadan, azarlamadan, küçümsemeden cevaplanırsa karşı tarafın takdirinin kazanılmasına vesile olacaktır. Sattığınız bir şemsiyenin ne kadar sağlam olduğunu müşterinin kafasına vurarak ispat etmeye çalışmak doğru bir yol değildir. Yani nasıl ifade ettiğiniz, ne ifade ettiğinizden daima daha çok önemlidir.
TARTIŞMADA EMPATİNİN ÖNEMİ
Tartışma da dikkat edilecek bir başka nokta da empati yapmaktır. Karşıdaki insanın savunduğu bu fikre nasıl geldiği veya yaptığı bir davranışı niçin yaptığı konusunda arka plan düşüncesi tam olarak kendini onun yerine koyma biçiminde şekil alırsa, anlaşma sağlama durumu yükselecektir. Örneğin, akşam evde bir araya gelen eşler, günü nasıl geçirdiklerini çekilen bir videodan seyretme imkânı yakalasalardı, kuşkusuz yıpratıcı tartışmalara girme yerine birbirlerini daha iyi anlayabilirlerdi.
KARŞIT DÜŞÜNCE HASMIMIZ DEĞİL
Şunu da unutmamalıyız ki bir düşüncenin hemen kabul edilmesi mümkün değildir. Tartışma esnasında karşı düşünceye hasım olarak yaklaşmamalıyız. Bu şekilde yaklaşmamız netice olarak karşıt düşüncenin kendini korumaya almasına sebep olacaktır. Bu durum mantıklı davranış göstermenin de önüne geçmiş olacaktır. Yanlışları söylemek yerine onu düşüncenin sahibine buldurmak daha etkili bir yöntem olacaktır.
