Ezan nedir? İslam’da yeri nedir?
Ezan, Arapça bir kelimedir ve ilam (bildirmek) ve ilan etmek demektir. Dinimizde ise, günde beş defa belli bir mahalde namaz kılınması, namaz için toplanma vaktinin geldiğini ilân eden çağrıdır. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.
Hayat “Ezan Ümmetin Kabul Olmuş Rüyasıdır” Namaz Mekke-i Mükerreme’de farz kılındığı hâlde Müslümanların sayı ve güç açısından zayıf olmaları sebebiyle namazlar ezan okunmadan kılınırdı. Medine’ye hicret edildikten sonra namazlara Müslümanların davet edilmesi gerekiyordu. Bu münasebetle namaz daveti için bazen “es-salâh es-salâh (namaza namaza)” veya “es-salâtü câmiatün (namaz toplayıcıdır, namaz için toplanın)” şeklinde nida edilirdi. Ancak bu şekildeki bir çağrı yeterli değildi. Peygamber Efendimiz (a.s.) durumu ashabıyla müzakere ve istişare eyledi. Sonunda sahabeden Abdullah b. Zeyd (r.a.)’in rüyasında ezberlediği bugünkü beş vakit okunan ezan şekli kabul edildi. Aynı rüya Hz. Ömer (r.a.) efendimiz tarafından da görülmüştü. İlk müezzin olarak Bilal Habeşî (r.a.) tayin edildi. Ezan, Arapça okunmalı ve okuyan Müslüman olmalıdır.
Cuma günü cuma namazında iki ezan okunur. Diğer vakitler için tek ezan kifayet eder. Ayrıca kazaya kalmış namazları kılarken de ezan ve kamet okunabilir. Bayram, vitir, teravih ve cenaze namazları için ezan okunmaz. Ezan vâcib gücünde müekked bir sünnettir.
Hayat Namaz Müslümanlığın İzharıdır Ezana saygı hakkında bilgi verir misiniz?
Okunan ezanı duyan kimse konuşmayıp ezanı dinlemelidir. Bir taraftan da müezzinin her nefes alışında okunan ezan sözlerini tekrar etmelidir. Tekbir ve şehadet cümlelerini aynı ile söylemeli “Hayya ala’ssalâh” ve “Hayya alalfelâh” cümlelerinde ise “lâ havle velâ kuvvete illâ billâh (Allah’tan başka hiçbir güç ve kuvvet kaynağı yoktur)” demelidir. Sabah ezanında ise ziyade olarak müezzinin söylediği “essalâtü hayrün mine’n-nevm (namaz uykudan hayırlıdır)” cümlesinden sonra “sadakte ve berirte (doğru söylüyorsun)” diye karşılık vermelidir ki, bunlar sünnettir. Ezan, okunup bittikten sonra “Vesile duası” dediğimiz dua okunmalıdır. Vesile duası şöyledir: “Allahumma Rabbe hezihi’d-da’vati’t-tamme ve’s-salati’l-kâime âti seyyidina Muhammeden el-vesilete ve’l-fazilete ve’d-dereceti’r-rafiati’l âliye ve’b-ashû makamen mahmuden ellezi vaadtehu inneke la tuhlifu’lmi’ad.”
Ezan okunurken üç defa “Aziz Allah” denilmesi gerektiği doğru mudur?
Okunan ezanı işiten kimsenin “Aziz Allah (Allah izzet, güç ve kuvvet sahibidir, kıymetli ve değerlidir)” demesine dair kaynaklarda bir rivayet yoktur. Bu yönü ile bidattir. Ama söylenen şey nihayet Allah (c.c.)’ın isimlerinden bir isimdir ve Allah’ı zikir anlamı taşır. Söylenmesinde de bir sakınca olmaz. Allah (c.c.), en iyisini bilir.
