Bosna Hersek’te 2 Ekim 2022’de gerçekleştirilen seçimin ardından tartışmalara sebep olan ve Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in 27 Nisan’da “Bonn yetkilerini” kullanarak kurulmasına karar verdiği yeni bosna Hersek Federasyonu (FBİH) hükümeti, Saraybosna’da düzenlenen yemin töreninin ardından resmen görevi devraldı. Sosyal Demokrat Parti (SDP) Genel Başkanı ve FBİH’in yeni Başbakanı Nermin Niksic öncülüğünde düzenlenen törene, FBİH’in yeni ve eski görevlileri katıldı.
Niksic burada yaptığı açıklamada, “Önümüzdeki döneme reform süreçleri damgasını vuracak. Takım olarak çalışacağımıza ve iyi adımlar atacağımıza eminim.” dedi.
“ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEME REFORM SÜREÇLERİ DAMGA VURACAK”
Niksic’in başbakan olduğu FBİH’in yeni Bakanlar Kurulunda yer alan isimler şöyle:
“Toni Kraljevic Maliye Bakanı (Hırvat Demokratik Birliği Bosna Hersek – HDZ BİH), Kültür ve Spor Bakanı Sanja Vlaisavljevic (HDZ BiH), Çevre Düzenleme Bakanı Zeljko Nedic (HDZ BiH), Ulaşım ve İletişim Bakanı Andrijana Katic (HDZ BİH), Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Adnan Delic (Halk ve Adalet Partisi – NİP), Tarım, Orman ve Su İşleri Bakanı Kemal Hrnjic (NİP), Göçmen ve Mülteciler Bakanı Nerin Dizdar (SDP), Kalkınma, Girişimcilik ve Zanaat Bakanı Vojin Mijatovic (SDP), Enerji, Madencilik ve Sanayi Bakanı Vedran Lakic (SDP), Gazi ve Engelliler Bakanı Nedzad Lokmic (SDP), Eğitim ve Bilim Bakanı Jasna Durakovic (SDP), Sağlık Bakanı Nediljko Rimac (Hırvat Demokratik Birliği 1990 – HDZ-1990), Ticaret Bakanı Amir Hasicevic (Bizim Parti – NS), Çevre ve Turizm Bakanı Nasiha Pozder (NS), İçişleri Bakanı Ramo İsak (Avrupa Halk Birliği – NES).”
SCHMİDT’İN KARARINA KARŞI PROTESTOLAR DÜZENLENDİ
Yüksek Temsilci Schmidt, 27 Nisan’da, gazetecilere yaptığı açıklamada, FBİH hükümetinin kurulması için sahip olduğu “Bonn yetkilerini” kullandığını duyurmuştu. Schmidt’in açıklamasının ardından Yüksek Temsilcilik Ofisince (OHR) yayımlanan karara göre, entite hükümetinin kurulmasına engel olan FBİH başkan yardımcılarının imzasına gerek kalmazken, “Teklif edilen hükümete onay veren bir başkan yardımcısının imzası anayasaya uygundur.” ifadesine yer verilmişti. Bunun üzerine 28 Nisan’da Saraybosna’da Schmidt’in kararına karşı protestolar düzenlenmiş, protestolar devam ederken Niksic Başbakanlığındaki FBİH Hükümeti mecliste güvenoyu almıştı.
BOSNA HERSEK’TEKİ GENEL SEÇİM
Bosna Hersek’te genel seçim 2 Ekim 2022’de yapılmış, Devlet Başkanlığı Konseyinin Boşnak üyesi Denis Becirovic, Hırvat üyesi Zeljko Komsic ve Sırp üyesi de Zeljka Cvijanovic olmuştu. Devlet Başkanlığı Konseyi, 22 Aralık 2022’deki oturumunda, Hırvat Demokratik Birliğinden (HDZ) Borjana Kristo’yu devlet seviyesinde hükümeti kurmakla görevlendirmişti.
Ülkedeki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanlığına Milorad Dodik seçilmiş, RS hükümeti ise 21 Aralık’ta kurulmuştu. 28 Şubat’ta da FBİH Başkanlığına Lidija Bradara getirilmişti. Bradara, 30 Mart’ta yaptığı açıklamada, federasyon hükümeti kurma görevini Niksic’e verdiğini duyurmuştu.
OHR VE YÜKSEK TEMSİLCİ
Bosna Hersek’te 1992-1995’te yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması’nın getirdiği karmaşık siyasi yapının yanı sıra ülkede yine Dayton ile oluşturulan OHR ihtiyaç durumunda yasa çıkarabilecek yetkiye sahip.
OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik, ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.
Birleşmiş Milletlere (BM), her yıl Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor sunan YüksekTemsilci, “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkarabiliyor. (aa)
