“Yürüyüşünde bir amaç (kasd) olsun.” (Lokman suresi, 31:19)
Lokman suresinin bu 19. ayeti “yürüyüşünde mütevazı ol” şeklinde anlaşılmıştır. Ayetin bağlamı da bu anlamı desteklemektedir. Ancak ayetteki “kasd” kelimesinin “yürüyüşünde bir amaç / hedef olsun, avare dolaşma” şeklindeki bir anlama da işaret ettiği söylenebilir. Çünkü mümin söz ve eyleminde kutlu bir amaç gözetmesi gereken insandır. Yıllık izinler ve tatiller de bu kapsamda görülmeli; aşağıdaki öneriler yapılacaklar listesine eklenmelidir:
1- Dinlenme: Biriken stresi ya da yorgunluğu atmak, kafayı boşaltmak için dinlenme gereklidir. Hz. Peygamber’in “seyahat edin sıhhat bulun” hadisinin (Ahmed b. Hanbel, II, 380) işaret ettiği hususlardan birisi budur. Nitekim nafile oruç ve namazı abartıp kendisine ve ailesine zaman ayırmayan bazı sahâbîleri uyararak bedeni ve ruhu dinlendirecek şekilde kendilerine ve ailelerine de zaman ayırmaları gerektiğini hatırlatmıştır.[1]
2- Sıla-i Rahim Yapmak: İzinler ve tatiller, akrabaları ziyaret etmek için uygun zamanlardır. Sıla-i rahimi terk etmek Allah ile bağı koparmak anlamına gelir. Sıla-i rahim, çocukların aile bağlarının güçlenmesine de vesile olur. Sıla-i rahim, kendi kültür ve milletine aidiyeti pekiştirir.
3- Çocuklara Bilinç Kazandıracak Ziyaretler: Dinî şahsiyetler, millî kahramanlar ve kanaat önderlerinin türbelerini ziyaret, dinî mekânlara düzenlenen seferler, müze gezintileri, kökü gelenekte olan gelecek inşasında önemli rol oynar. Bilinçli nesillerin yetiştirilmesinde özellikle ibretlik olayların geçtiği yerlerin görülmesi daha önceki toplumların tutum ve davranışlarından ders çıkarmaya katkıda bulunur. Kur’ân-ı Kerîm bu amaçla gezip dolaşmayı tavsiye etmektedir.[2]
4- İçe Yolculuk: “Allah’ın cennet karşılığında canlarını ve mallarını satın aldığı”, kurtuluş müjdesine hak kazanan dokuz sınıf insan arasında seyahat edenler de vardır (Tevbe suresi, 9:111-112). Ayette geçen seyahatten maksadın özellikle oruç tutanlar olduğu ifade edilir. Bunun yanında ilim için gurbete, cihad için yola çıkanlar ya da hicret edenler olduğuna dair yorumlar da bulunmaktadır. Bütün bunların ortak noktası içe yolculuktur. Özellikle bahse konu ameller bazı şeylerden mahrumiyeti, iç dünyayı düzenlemeyi ifade eder.
Sonuç olarak yıllık izin ve tatiller dinlenirken aynı zamanda yormadan maddi-manevi açıdan kazanç vesilesidir. Kur’ân-ı Kerîm insanları yeryüzünde dolaşarak görüp duydukları sayesinde akıl ve basiretlerini geliştirmeye çağırır (Hac suresi, 22:46).
En iyisini Allah bilir.
