Kendi ihmali olmaksızın hasta olduğunu bir doktorun iş göremezlik belgesiyle kanıtlayabilenler maaş ödemelerinin devamı (Alm. Entgeltfortzahlung) kapsamında hastalık süresi için maaşlarını almaya devam edecektir.
Lakin bir kişinin işten çıkarılması sürecinde ihbar süresi içinde hastalık raporu sunması durumunda kötüye kullanım şüphesi hemen ortaya çıkar. Böyle bir durumda iş verenin raporu inkâr etme ve maaşı kesme hakkı var mı?
İŞ GÖREMEZLİK BELGESİNİN DELİL DEĞERİ
Bu sertifika yasal olarak ve ayrıca tıp mesleğinin itibarı nedeniyle yüksek bir kanıt değerine sahiptir. Ancak bu işverenin veya çalışanın hasta olmadığını makul bir şekilde kanıtlayabildiği durumlarda geçerli değildir. Siegburg İş Mahkemesi’ne göre, hastalık izni sırasında halka açık bir kutlamaya katılmak derhâl işten çıkarılmayı dahi haklı kılmaktadır[1]. Çalışanın davranışlarında gerçekten hasta olmadığına dair ciddi şüphe uyandırması, örneğin çalışamayacağını önceden duyurması veya hastalık izni süresinin daha önce talep edilen ve izin verilmeyen bir tatille aynı tarihe denk gelmesi işten çıkarılmaya yeterli bir sebeptir.
“Çalışamaz raporu” süresinde hangi faaliyetlerin iş anlaşması için sorun teşkil edebileceği hususunda ise hastalığın da dikkate alınması gerekiyor. Mesela Rheinland-Pfalz Eyalet İş Mahkemesi depresyonun futbol oynamamak için geçerli bir rahatsızlık olmadığına hükmetti.[2] Aksine futbol oynamak despresyona iyi gelecektir ve iyileşmeyi hatta hızlandırabilir. Yiyecek alışverişinin veya temiz havada kısa bir yürüyüş gibi faaliyetlerin ise hastalık raporunun delil değeri açısından bir tehdit oluşturmadığı da belirtiliyor. Hasta olan kişinin iyileşmesini destekleyen her şeye izin verilmektedir.
HASTALIK VE İHBAR SÜRESİ
İhbar süresi (Kündigungsfrist), çalışan veya işverenin fesih iradesini tebliğ etmesinden itibaren ortaya çıkan bildirim süresine denir. Almanya İş Mahkemesi (Alm. BAG) ihbar süresi ile ilgili kararında hastalık raporunun 14 günlük aynı süreyi kapsadığı bir davada iş göremezlik belgesinin artık yeterli kanıtlayıcı değere sahip olmadığına karar verdi. Aşağı Saksonya Eyaleti İş Mahkemesi çalışanın lehine karar verirken, Federal İş Mahkemesi ise aksine karar verdi. Duruşmada çalışanın hastalık raporunu başka delillerle desteklemesinin makul olduğunu belirtti.[3]
BAG’nin yeni kararına göre iş göremezlik raporunun delil değerini sarsmak için fesihin işçi tarafından veya işveren tarafından yapılması fark etmiyor ve ihbar süresinde bir veya daha fazla iş göremezlik belgesinin de bu süreyle örtüşmesi önemli değil. Yani mesele bir aylık ihbar süresinde çalışan iş göremezlik belgesini bir aylık rapor halinde getirebileceği gibi ikişer haftalık rapolar halinde de sunabilir.[4]
[1] 1 Aralık 2022 tarihli karar – 5 Ca 1200/22
[2] 7 Temmuz 2015 tarihli karar – 7 Sa 672/14
[3] 8 Eylül 2021 tarihli karar – 5 AZR 149/21
[4] 13.12.2023 tarihli karar – Az.: 5 AZR 137/23
