Çin, Uygur Çocukları İçin ‘Yetimhane’ Tarzı Yatılı Okulları Genişletiyor

Çin hükümetinin, 2017 yılından beri tutuklanan bu yüzden de devlet tarafından el konulan çocuklar için açtığı özel eğitim okullarının sayısını giderek artırdığı bildirildi.

Radio Free Asia’da yer alan bir habere göre, Çin hükümeti, daha önce kapatıldığını iddia ettiği “yeniden eğitim kampları”nın aksine, Uygur çocuklarının barındığı ve eğitim aldığı bu yatılı okullar hâlâ faaliyetlerini sürdürüyor. Bölgedeki güvenlik görevlileri ve öğretmenler bu okulların bazı bölgelerde sayılarının arttığını açıkladı.

Çin hükümeti, bu eğitim merkezlerini terörizmle mücadele ve aşırıcılıkla mücadele amacıyla kurulduğunu ve burada eğitim gören bireylerin Çince öğrenip iş becerileri kazandığını savunsa da, insan hakları örgütleri ve kamplarda bulunmuş Uygur ve diğer Türkî Müslümanlar, bu yerlerin eğitim değil, tutuklama ve ideolojik baskı merkezleri olduğunu belirtiyor.

“Yatılı” Okulların Sayısı Artıyor

Radio Free Asia (RFA) tarafından yapılan araştırmalara göre, şu anda Yarkend ilçesi, Kuçar kasabası ve Keriya ilçesinde en az altı adet bu tür okul faaliyet gösteriyor. Yarkend ilçesinden bir polis memuru, ebeveynleri tutuklanan çocukları bu yatılı okullara yerleştirdiğini ve son olarak Arslanbağ köyüne götürdüğünü söyledi.

“Çocuk, Yarkend’ın Arslanbağ köyünde yaşıyordu ama daha sonra Lenger köyüne taşındı,” diyen polis memuru, “Bugüne kadar altı farklı okula çocuk getirdim. Tüm çocukların ebeveynleri tutuklanmıştı,” ifadelerini kullandı.

“Koruma” İddiasıyla Çocuklar Toplanıyor

2017’den sonra, ebeveynleri tutuklanan çocukları toplamak ve “korumak” amacıyla özel polis görevlileri atanmıştı. Bu polisler, yatılı okullarda çalışan öğretmenlerle işbirliği yaparak çocukların psikolojik ve ideolojik durumlarını izliyor ve ayrıntılı kayıtlar tutuyordu.

2018 yılında, sadece Keriya ilçesinde ebeveynleri yeniden eğitim kamplarına alınan ve “Küçük Melekler Okulu” diye isimlendirilen okullara yaklaşık 3.000 çocuk kaydedilmişti.

Perişanlıklar Okulu

Uygurlar tarafından bazen, “daru’l-eytam / yetim yurdu” bazen de “perişanlıklar okulu” gibi isimlerle anılan bu yatılı okullara ne kadar çocuğun alındığı bilinmezken, bu çocukların tutuklanan ebeveynlerinin de ne zaman serbest bırakılacağı konusunda da bilgi verilmiyor. Duvarları tel örgülerle örülen okulların girişlerinde güvenlik görevlileri bulunuyor.

Çin’in Politikasına Eleştiriler

Çin yönetimi, dış dünyadan gelen tepkileri azaltmak için söz konusu okulların kapatıldıklarını ileri sürse de Uygur halkına yönelik uyguladığı kitlesel tutuklama ve çocuklarını zorla ailelerinden ayırmaya devam ediyor.

2021 yılında yayımlanan bir raporda, Çin’in tutukladığı 500.000’den fazla Uygur çocuğunu devlet tarafından yönetilen yatılı okullara, yetimhanelere ve diğer devlet kurumlarına yerleştirdiği açıklamıştı.
Çin hükümetinin iddialarına rağmen, yatılı okulların sayısının artması ve burada uygulanan eğitimlerin ideolojik baskı amacı taşıması, uluslararası toplumun dikkatini daha da artırıyor.