Güneşten Gelen Sağlık – D Vitamini

Vitaminler, metabolizma için gerekli olan farklı organik bileşiklerden oluşan bir gruptur.  “Vitamin D” terimi, kalsiyum dengesi ve kemiklerin mineralizasyonu için önemli olan, yağda çözünen bir vitamin grubunu ifade eder. Vücut bu vitamini hem besin yoluyla alabilir hem de güneş ışığı yardımıyla kendisi üretebilir. Vücuttaki D vitamininin vücudumuza birçok faydası vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

• – Kemikleri güçlendirir. D Vitamini kemik kök hücrelerinin oluşumunu ve olgunlaşmasını destekler. Ayrıca, bağırsakta kalsiyum emilimini düzenler ve kalsiyum ile fosfatın kemiklere yerleşmesini (mineralizasyon) teşvik eder. Bu sayede kemikler sert ve güçlü hâle gelir
• – Bağışıklık sistemini güçlendirir. Hem hastalık yapıcı mikroorganizmalara karşı koruma sağlar hem de aşırı bağışıklık tepkilerini bastırır.
• – Kasları güçlendirmede önem taşır.
• – Beyindeki sinir hücrelerini korumaya yardımcı olur.
• – Kalp-damar sistemi üzerinde olumlu etkiler sağlar. 
• – Kansere karşı koruyucu etkisi vardır. 
• – Raşitizme karşı koruma etkisi bulunur (bu nedenle bebeklere D vitamini takviyesi verilmesi çok önemlidir). Son olarak da ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır.

D VİTAMİNİ KAYNAKLARI

D vitamini iki şekilde bulunur. Bunlardan biri D2 olarak adlandırılan bitkisel türdür. Bir diğeri ise D3 olarak bilinen hayvansal kaynaklardan aldığımız vitamin türüdür. D2 ve D3 farklı gıdalarda farklı miktarlarda bulunabilir. D vitaminin iyi kaynakları sayılacak besinler arasında şunlar bulunabilir:  

1. – D2 kaynakları: Mantar, maya, zenginleştirilmiş besinler (süt, süt alternatifleri)
2. – D3 kaynakları:
3. – Ciltte UVB ile sentezlenir
4. – Yağlı balık, balık yağı, yumurta sarısı, peynir
5. – Zenginleştirilmiş ürünler: Süt, margarin, meyve sular

GÜNLÜK D VİTAMİNİ İHTİYACI 

Normal şartlarda bir yetişkin için günlük D vitamini ihtiyacı günlük 800 IU’dir. İhtiyacın yaklaşık yüzde 80–90’ını güneş ışığı etkisi ile vücudun kendisi üretir. Bundan dolayı mart ve mayıs aylarında 10-20 dakika, haziran-ağustos aylarında 10-15 dakika ve eylül-ekim aylarında da 10-20 güneşlenmek insan vücudu için sağlıklıdır.

ALMANYA | 26 Haziran 2024 Almanya’da Güneş Kremlerinde Yasaklı Madde Tespit Edildi

D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ 

D vitamini eksikliği vitamin seviyesinin 20ng/mL ve altında olması olarak tanımlanır. Bunun nedenleri genelde yetersiz güneş ışığına maruziyet, karaciğer/böbrek hastalıkları ve yetersiz beslenmeden kaynaklanır.

Ayrıca Kuzey ve Orta Avrupa’da, kış aylarında nüfusun büyük bir kısmı mevsimsel D vitamini eksikliği yaşamaktadır. Bu eksiklik, yaz aylarında güneşte yeterince vakit geçirildiğinde genellikle tekrar dengelenir. Bu da şu anlama gelir: Kışın D vitamini seviyeniz ölçüldüğünde değer düşük çıkarsa, bu mutlaka kronik bir eksiklik yaşadığınız anlamına gelmez.

Bu kapsamda yetişkinlerde D vitamini eksikliği durumunda görülen belirti ve semptomlar şunlar olabilir: 

– Yorgunluk ve halsizlik,  

– Karamsarlık ve depresif ruh hali,  

– İsteksizlik,  

– Kolayca huzursuz olma,  

– Uyku bozuklukları,  

– Romatizmal şikâyetler,  

– Kişilik değişiklikleri,  

– Diş çürükleri ve diş eti iltihapları.

D vitamini eksikliğini etkili bir şekilde önlemek için her gün birkaç dakika boyunca, mümkünse güneşin yüksek olduğu saatlerde güneş ışığına çıkmaya özen gösterin. Ancak burada kendi cilt hassasiyetinizi mutlaka göz önünde bulundurun ve cilde gelecek zararları önlemek için güneş altında çok uzun süre kalmaktan kaçının.

D vitamini yalnızca az sayıda gıdada ve düşük miktarlarda bulunur. Buna rağmen, özellikle soğuk mevsimlerde bu tür gıdalara yönelmemiz faydalı olacaktır.