İsrail’e desteğini sürdüren Batı yönetimleri gerek kendi ülkeleri gerek dünyadan gelen eleştiriler karşısında insani söylemi artırmaya başladı. Dünya genelinde, İsrail’in Gazze’ye düzenlediği saldırılara yönelik söylemler değişirken, çatışmalara insani ara verilmesi çağrıları artıyor.
Eski İsrail Başbakanı Ehud Barak, Gazze’deki sivil ölümler nedeniyle özellikle Batılı ülkelerde desteklerinin azalmakta olduğu uyarısında bulunarak, kısa süre sonra İsrail’in Avrupa’daki hükümetlerin desteğini kaybedebileceğine işaret etti.
BM
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Hamas tarafından İsrail’e karşı başlatılan saldırıları kınayarak taraflara “sivillere yönelik itidal” çağrısı yapmıştı. Guterres, “Her gün kız ve erkek çocuklarının öldürüldüğü, yaralandığı Gazze, çocuklar için mezarlığa dönüştü.” diyerek acil insani ateşkes çağrısını yineledi.
AB
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İrail’in Gazze’ye artan saldırılarının ardından sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki Cibaliya Mülteci Kampı’na yönelik saldırısındaki can kayıpları karşısında dehşete düştüğünü, sivillerin korunmasının ahlaki ve yasal yükümlülük olduğunu bildirdi.
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu (IFRC) Başkanı Francesco Rocca, X sosyal medya platformundan, İsrail ordusunun abluka altındaki Gazze Şeridi’nde binlerce hasta ve sivilin bulunduğu Şifa Hastanesi yerleşkesinin giriş kısmını vurmasına ilişkin paylaşımda bulundu. Rocca, “Bu görüntüler kabul edilemez. Sivillerin, ambulansların, doktorların, hastanelerin her zaman korunması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
ABD
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, dün düzenlenen basın toplantısında, İsrail’in Gazze’yi tekrar işgal etmesini desteklemediklerini, bunu da İsrail’e açık şekilde bildirdiklerini duyurdu.
“İsrail’in Gazze’yi tekrar işgal etmesini desteklemiyoruz.” diyen Patel, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın da İsrail ziyaretinde muhataplarına bunu açık şekilde dile getirdiğini aktardı.
“Filistin’in yanındayım”
Oscar ödüllü ABD’li oyuncu Susan Sarandon, ABD’nin New York kentinde, 5 Kasım’da düzenlenen Filistin’e destek gösterisinden bir fotoğrafı paylaşarak, “Gazze’de olanları önemsemeniz için Filistinli olmanıza gerek yok. Filistin’in yanındayım. Herkes özgür olana kadar kimse özgür değildir.” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Fransa’nın çatışmanın tırmanmasını önlemek, barış çağrısı yapmak ve tüm sivillerin korunması için seferber olduğunu belirten Macron, bu nedenle “insani ateşkes” çağrısı yaptıklarını kaydetti.
Fransa Hükümet Sözcüsü Oliver Veran da BFMTV’de katıldığı canlı yayın programında, İsrail’in Gazze’deki Cibaliya Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırıları “şiddetle kınadıklarını” açıkladı.
Hollanda
Hollanda Savunma Bakanı Kajsa Ollongren, ülkesinin, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına “insani ara” verilmesi çağrısında bulunarak Gazze’deki halkın içinde bulunduğu durum nedeniyle bunun hayati önem taşıdığını söyledi.
Belçika
Belçika Başbakanı Alexander De Croo, İsrail’in Gazze’deki mülteci kamplarına saldırılarına tepki göstererek “Şahit olduğumuz şey artık orantılı karşılık olmaktan çıkmıştır.” dedi.
Belçika Kalkınma İşbirliği Bakanı Caroline Gennez de büyükelçilere konuşmasında AB yönetimine yüklendi. Gennez, Belçika’nın VTM televizyonunda katıldığı programda ise İsrail’in Gazze’ye saldırıları hakkında konuşurken, “tüm unsurların İsrail’in savaş suçu işlediğine işaret ettiğini” belirtti.
İsveç
İsveç Dışişleri Bakanlığı Basın Ofisi, İsveç’in Gazze’de daha fazla sağlık tesisinin İsrail tarafından vurulacağını düşünüp düşünmediğine ilişkin sorusuna verdiği yanıtta, sivillere yönelik saldırıların hukuka aykırı olduğunu belirterek, tüm taraflara uluslararası insancıl hukuka uyma çağrısında bulundu.
Basın Ofisi açıklamasında, gıda, su, ilaç ve yakıtın “hızlı ve güvenli bir şekilde” abluka altındaki Gazze Şeridi’ne geçişinin şart olduğu vurgulandı.
Slovenya
Slovenya Dışişleri Bakanı Tanja Fajon, ülkesinin Orta Doğu’da barışın sağlanması için çabaladığını ifade etti. Slovenya’nın, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına işaret ederek, “Bir an evvel insani ateşkes ilan edilmesi çağrısında bulunuyoruz. Bu da daha sonra ateşkesi getirecektir.” diye konuştu.
İspanya
İspanya’da koalisyon hükümetinin küçük ortağı Podemos partisinin Sosyal Haklar ve 2030 Ajandası Bakanı İone Belarra, sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda, “Mülteci kamplarını, hastaneleri, kız ve erkek çocukları, savunmasız yaşlıları bombalamaya devam eden İsrail, insanın yapabileceğinin en kötüsünü gösteriyor. Ne kadar aşağılık? Avrupalı liderler bizi bu barbarlığın ortağı yapmaya daha ne kadar devam edecekler?” ifadelerine yer verdi.
İtalya
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, katıldığı bir televizyon programında, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına dair değerlendirmelerde bulunarak şunları kaydetti:
“İsrail’den sadece terör merkezleri ile füzelerin atıldığı yerleri vurmasını ve sivil halka savaşın dışında kalma imkanı vermesini kuvvetli bir şekilde talep ettik. Ne yazık ki bu her zaman olmuyor ve çok fazla sivil kayıp var. Sivillerin, insani koridorlardan geçmesine izin vermek için aralardan yanayız.”
“Lütfen durun. Rab adına ateşi kesin”
Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus, İsrail-Filistin sorunu için “iki halk, iki devletli çözüm”ü işaret etti.
Vatikan’da Aziz Petrus Meydanı’na bakan çalışma ofisinin penceresinden geleneksel pazar duasını yapan Papa, duanın ardından İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarına da değinerek “Filistin ve İsrail’de çok sayıda insanın hayatını kaybettiği bu ciddi durumu düşünüyorum. Lütfen durun. Rab adına ateşi kesin.” dedi.
Yunanistan
Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Yunan Parlamentosunda yaptığı konuşmada, ülkesinin ilk andan itibaren kendini savunma hakkını desteklediği İsrail’in, bunu yaparken uluslararası hukuk ve uluslararası insan haklarını da göz önünde bulundurması gerektiğini kaydetti.
Başbakan Miçotakis, Yunanistan’ın, Gazze’de insani koridorlar açılması ve çatışmalara “insani ara” verilmesi yönündeki görüşlerini yineledi.
İskoçya
İskoçya Bölgesel Başbakanı Hamza Yusuf sosyal medya platformu X’ten yaptığı paylaşımda, İsrail’in, Cibaliya Mülteci Kampı’na hava saldırısı düzenlemesine tepki göstererek, Gazze’de insan hayatına yönelik bariz umursamazlığın kesin dille kınanması gerektiğini belirtti.
Yusuf, paylaşımında, “İsrail’in hava saldırısı düzenlediği Cibaliya Mülteci Kampı’ndaki masum erkekler, kadınlar ve çocuklar; dünya sizi koruyamadığı için üzgünüm.” ifadesini kullandı.
İrlanda
İrlanda Dışişleri ve Savunma Bakanı Micheal Martin, yaptığı yazılı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki Cibaliya Mülteci Kampı’na düzenlediği hava saldırısı sonrası meydana gelen yüksek sayıdaki can kaybı karşısında “derin şok” yaşadığını belirtti.
İrlanda’nın Avrupa’dan Sorumlu Devlet Bakanı Thomas Byrne de İsrail’e, Gazze’de sivillerin hayatını riske atacak askeri operasyonlar yapmaması çağrısında bulundu.
Rusya
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, İsrail ve Filistin arasında süren çatışmaların “derhal” durdurulması ve bölgeye insani yardımın sağlanması gerektiğini belirtti.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da Gazze Şeridi’nde çatışmalara “insani ara” verilmesi gerektiğini belirterek, “Durum son derece gergin ve insani açıdan felaket niteliğinde.” dedi.
Çin
Çin, İsrail’in Gazze’ye saldırılarının yol açtığı sivil can kayıplarını “insani felaket” olarak niteleyerek uluslararası topluma “trajediye son verme” çağrısında bulundu.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, çatışmanın şu ana dek çoğu sivil 11 binden fazla ölüme yol açtığına, son günlerde özellikle Filistin tarafında sivil can kayıplarının arttığına dikkati çekerek “Gazze şu anda insani felaketi yaşıyor. Bu, vicdanla ve uluslararası ilişkileri yöneten temel normların çiğnenmesiyle ilgili bir durum. Uluslararası toplum, böylesi bir trajedinin sürmesine izin vermemeli.” dedi.
Avustralya
Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, İsrail’in yoğun saldırısı altında bulunan Gazze’deki insani duruma ilişkin düzenlediği basın toplantısında, Avustralya’nın çatışmalara “insani ara” verilmesi çağrısını yineleyerek gıda, ilaç, yakıt gibi acil insani yardım malzemelerinin Gazzelilere ulaştırılması gerektiğini söyledi.
Ürdün
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, dünyanın İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarını büyük şokla izlediğini belirterek, “İsrail, bu savaşta insanlığını kaybediyor.” ifadesini kullandı.
Ürdün Kraliçesi Ranya el-Abdullah, Gazze’de yaşanan insani felaketi önlemek için ateşkes çağrısında bulunarak “Filistin’i desteklemek Yahudi karşıtı olmak anlamına gelmiyor.” dedi.
Can kaybı 11 bine yaklaştı
Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığına göre, İsrail’in saldırılarda 4 bin 324’ü çocuk, 2 bin 823’ü kadın olmak üzere 10 bin 569 Filistinli öldürüldü, en az 26 bin 475 kişi yaralandı.(aa,c)
