Kurban Ve Bayramı

Kurban, Allah’a yaklaştıran, ruhu temizleyen, fedakarlığı sembolize eden, insanlarla dayanışmayı ifade eden çok boyutlu bir ibadettir. Kurban ibadetinin hayvanın kusursuz, güzel ve değerlilerinden seçilerek yerine getiriliyor oluşu ondan maksadın et olmadığına işaret eder. Kestiği bu hayvan ile mümin, bütün mal varlığını O’nun yolunda harcamaya hazır olduğunu ifade etmektedir. Bu yönüyle kurban, insandaki en köklü duygulardan birisi olan cimrilikten arınmayı sağlayan bir etkiye sahiptir (Hacc suresi, 22:28).

“Kurban kestiğiniz hayvanın etleri ve kanları Allah’a ulaşmaz, O’na ulaşacak olan sadece sizin takvanızdır.” (Hacc suresi, 22:37) ayeti onun bir başka boyutuna işaret eder. Bu da takvadır. Takvanın en ileri boyutu ihlas ve samimiyetle herhangi bir beklenti olmaksızın sırf O’nun emrini yerine getirmek üzere yapılan eylemi tanımlar. Kurban kesmenin kulluk bilincindeki etkisi de budur.

Kurban kesmek, nimete şükrün fiili ifadesidir. Zira bu yolla, mümin Allah’ın kâinatı ve içindekileri insanın emrine verdiğini açık bir şekilde görmektedir. Bu, Allah’ın insanı ne kadar sevdiğinin de bir ifadesidir. Zira müminin kestiği hayvana itiraz hakkının bile verilmemesi nimetin büyüklüğüne delalet eder. Tam bu noktada nimeti veren Allah’ı görmek ve O’nun adını yüceltmek üzere tekbir getirip hayvanı kesmek (Hacc suresi, 22:37) Allah’a saygının samimi bir ifadesi, verilen nimetin farkında oluşun göstergesidir.

Kurbanın yalnızca Allah adına tekbirlerle kesilen hayvanlar üzerinden gerçekleşen bir ibadet olması, dolayısıyla tevhit inancını sembolize etmesi onun İslam’ı tebliğin güçlü bir aracı olduğunu da göstermektedir. Günümüzde modern ulaşım araçları, iletişim imkânları ve paranın taşınmasındaki problemlerin büyük ölçüde hâlledilmesiyle dünyanın birçok ülkesinde vekâlet ile kesilen kurban, İslam’a ilgiyi arttırdığı gibi sosyolojik anlamda kardeşlik ruhunun canlanmasına, dayanışma ve iş birliği imkânlarının artmasına, psikolojik olarak unutulmuşluk ve terk edilmişlik hissinin bertaraf edilmesine vesile olmaktadır. Bu, kurban kesen açısından ihlas ve takvanın, muhatapları açısından kardeşlik duygularının hac ve bayramla da karışmasıyla sevinç ve neşeye dönüştüğü küresel bir ağı ifade eder.

Kurban kesim günlerinin aynı zamanda bayram da olması dolayısıyla, kesilen hayvanın etinden diğer insanlara ikram edilmesi, bayram coşkusuna katılması için fakirlerin yardımına koşulması ve bu yolla Allah’ın rızasının kazanılması o günün sağladığı fırsatlardandır.

En doğrusunu Allah bilir.