Çin’de Bir Araya Gelen 14 Filistinli Grup Birlik İçin Anlaştı

Çin’de bir araya gelen Filistinli 14 grubun temsilcileri, bölünmüşlüğe son vermeyi ve birlik oluşturmayı amaçlayan “Pekin Diyaloğu”nu imzaladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, aralarında Fetih Hareketi ve Hamas’ın da bulunduğu Filistinli grupların, Çin’in başkenti Pekin’deki görüşmelerin ardından imzaladıkları bildiriyle geçici uzlaşı hükümeti kurma niyetlerini vurguladığını bildirdi.  Mao, düzenlediği basın toplantısında, Filistinli grupların imza attığı bildirinin maddelerine ilişkin açıklamalarda bulundu.

Filistinli tarafların geçici ulusal uzlaşı hükümeti kurma niyetleri

Buna göre, bildiride, Filistinli tüm grupların fikir birliğine dayalı ve mevcut Filistin temel yasasına uygun geçici ulusal uzlaşı hükümeti kurma niyeti vurgulandı. Gazze’nin yeniden inşasını yürütme ve kabul edilen seçim yasasına uygun mümkün olan en kısa sürede genel seçimleri düzenleme niyetine yer verilen bildiride, kabul edilen seçim yasasına uygun yeni “Ulusal Komisyonun” oluşturulması için atılan adımlara işaret edildi.

Bildiride, tarafların, “Geçici Birleşik Liderlik Çerçevesi”nin yürürlüğe sokulması, siyasi kararlar alırken bundan sistematik şekilde faydalanılması, bildiri hükümlerinin eksiksiz uygulanması için kolektif bir mekanizma kurulması ve bunun uygulanması için de bir takvim belirlenmesi konusunda anlaştığı vurgulandı.

Ulusal birliğin sağlanması konusunda mutabık kalındı

Bildiride, Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) bünyesinde tüm grupları kapsayan ulusal birliğin sağlanması konusunda mutabık kalındı. Birleşmiş Milletler (BM) kararlarına uygun olarak başkenti Kudüs olan bağımsız bir Filistin Devleti kurmak ve Batı Şeria, Kudüs ve Gazze dahil olmak üzere, Filistin topraklarının bütünlüğünün korunması kararı alınan bildiride, BM öncülüğünde, bölgesel ve uluslararası katılımla bir konferansa ihtiyaç duyulduğu aktarıldı.

Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Çin, Filistinli grupların iç uzlaşı temelinde ulusal birliği ve bağımsız Filistin devletini erken bir tarihte hayata geçirmelerini içtenlikle ümit ediyor.” ifadesini kullandı. Vang, bu konu için ilgili tüm taraflarla çalışmaya ve çaba göstermeye devam edeceklerini kaydetti.

Hamas: Çin’de yapılan toplantı ulusal birlik yolunda önemli bir adım

Hamas’ın Ulusal İlişkiler Ofisi Başkanı Hüsam Bedran, Pekin’de Filistinli gruplar tarafından üzerinde anlaşmaya varılan bildirinin, “Filistin’in ulusal birliğine ulaşması yolunda önemli bir adım” olduğunu belirtmişti. Çin, 21 ve 22 Temmuz’da Fetih Hareketi ve Hamas başta olmak üzere Filistinli grupların katıldığı, “kapsamlı bir ulusal toplantıya” ev sahipliği yapmıştı.

BM, Filistinli gruplar arasında sağlanan anlaşmadan memnun

Birleşmiş Milletler Sözcüsü Stephane Dujarric ve Genel Sekreteri Antonio Guterres, Çin’in öncülüğünde Filistinli 14 grubun üst düzey temsilcisinin yürüttüğü görüşmelerin uzlaşmayla sonuçlanmasından memnuniyet duyduklarını bildirdi. Sözcü Dujarric, gruplar arasında varılan uzlaşıya dair yaptığı yazılı açıklamada, gelişmeyi Filistin birliğini ilerletmek için “önemli bir adım” olarak nitelendirdi.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Genel Sekreter Guterres de Pekin’de verilen taahhütlerin ve imzalanan bildirgenin takip edilmesi gerektiğine işaret etti. Guterres, Çin’in ve sürece katılan diğer ülkelerin çabalarını da takdir ettiğini belirtti.

Almanya: Barışın sağlanmasına yardımcı olacak her türlü çaba önemlidir

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Filistinli 14 grubun üst düzey temsilcilerinin Çin’de Pekin Diyaloğu’nu imzalamalarını ülke olarak not ettiklerini bildirdi.

Baerbock, “Barışın sağlanmasına yardımcı olacak her türlü çaba önemlidir. Biz de bunu başarmak için Arap ortaklarımızla birlikte uzun süredir yoğun şekilde çalışıyoruz. Ancak bu bir ülkenin hızlı şekilde inisiyatif başlatması meselesi değil, uluslararası toplumun geniş bir kesimi ve özellikle de bölgesel ortaklar göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmelidir. Bu nedenle son arabuluculuk görüşmelerini elbette not ettik.” dedi.

Pekin Diyaloğu’nun ne anlama geldiğine bakmaları gerektiğini kaydeden Baerbock, bu konuda farklı aktörlerle sürekli diyalog halinde olduklarını söyledi. Baerbock, “İlk adım Hamas’ın tüm rehineleri serbest bırakması, terörü durdurması ve Birleşmiş Milletler tarafından da desteklenen Biden Planı’nı desteklemesi olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.

“Filistinli gruplar arasındaki uzlaşı desteklenmeli”

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Çin’de Filistinli gruplar arasında varılan uzlaşının “önemli bir haber olduğunu ve Filistinliler arasındaki birlik sürecinin desteklenmesi gerektiğini” belirtti. Gazze’de 9 aydır devam eden “savaşın bedelinin korkunç olduğunu” dile getiren Borrell, “Çok şey öğrenmediğimizi de düşünmüyorum. Gördüğümüz tek şey aşırıcılık yarışı ve bugün herkesin Orta Doğu hakkında konuşmasına rağmen siyasi bir çözümün çok daha uzakta olması.” dedi.

Borrell, Çin’de Filistinli gruplar arasında varılan uzlaşının “önemli bir haber” olduğunu belirterek, “Filistinliler arasındaki birliğin iyi bir şey olduğunu ve aralarındaki birlik sürecini desteklememiz gerektiğini düşünüyorum.” ifadesini kullandı.

ABD: Filistinli gruplar arasında sağlanan anlaşmayı inceleyeceğiz 

ABD Dışişleri Bakanlığı, Çin’in öncülüğünde Filistinli 14 grubun üst düzey temsilcilerinin yürüttüğü uzlaşma görüşmeleri sonrası, aralarındaki bölünmüşlüğe son verme ve birlik oluşturma konusunda sağladıkları anlaşmayı inceleyeceklerini bildirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, günlük basın toplantısında konuya ilişkin soruları yanıtladı.

Filistinli grupların imzaladığı “Pekin Diyaloğu”nun metnini henüz incelemediklerini belirten Miller, bunu yapacaklarını dile getirdi. Miller, “Ancak, çatışma sonrası Gazze’nin yönetimi ele alındığında, Hamas’ın bir rolü olamaz.” diyerek, “Aylardır Hamas’ın terör örgütü olduğunu ifade ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

“Gazze Filistin Yönetimi tarafından yönetilmeli”

Gazze ve Batı Şeria’nın birleşerek Filistin Yönetimi tarafından yönetilmesini istediklerini aktaran Miller, “Hamas için bir rol öngörmüyoruz.” ifadelerini tekrarladı. Miller, Çin’e bölgede gerginliğin artmasını engellemek için özellikle İran özelinde nüfuzunu kullanma çağrısında bulundu. (aa,c)