Çocuklar Neden Küfür Eder?

Küfür etmek, çocuğun, kızgınlığını ve öfkesini hoş olmayan kaba bir şekilde toplum içinde dile getirmesidir. Çocuklar küfürlü sözleri genelde ya aile içerisinde ya da sosyal çevreden duyarlar. Çoğu zaman anlamını bilmeden kızgınlık, üzgünlük, kırgınlık, sinir ve öfke gibi olumsuz duygularını ifade etmek için küfür kullanımı çocuklarda alışkanlık hâline gelmeden engellenmesi, önlenmesi gereken bir durumdur. Çocuklar neden küfür eder ve bu durum nasıl önlenir, eğitimci Mustafa Tütüneken ile konuştuk. 

Hocam, çocuklar küfür etmeyi nasıl öğrenir? Bu nasıl alışkanlık hâline gelir?

Sorunuzda belirttiğiniz gibi küfür ve hakaret öğrenilen bir şeydir. Küfür cinsiyeti şahsiyeti, izzet ve şerefi, sosyal çevreyi, dini, milliyeti hedef alan sözcükler olabilir. Çocuklar sosyal çevrelerinde neyi görürlerse onu seçerek alırlar. Bizim ebeveyn olarak önceliğimiz “seçme” kabiliyetini çocuklarımızda geliştirmek. Yoksa sosyal çevrelerinden koparmak, bu çevredeki kötü sözleri yok etmek pek imkân dahilinde olmayabilir. 

AİLE | 28 Mart 2023 Çocuk Eğitiminde Ebeveyn Tutumu ve Karakter Gelişimine Etkisi

Peki, seçici olma kabiliyetini nasıl edinecekler? 

“Bunu şöyle yaparız, böyle yaparız” diyerek bir reçete hâline getirmemiz kolay bir şey değil. Kötü söze karşı duyarlılık, duyduğumuzda gerçekten üzüldüğümüzü hissettirmek, bırakın küfür sözlerini kullanmak, bu sözcükleri ima edecek sıradan sözlere karşı hassasiyet göstermek, çocuğumuza verebileceğimiz güzel hasletlerdendir. 

Ailesinde küfür sözü olmayan bir çocuk en azından o tür sözleri hayatında ancak çembere alarak kullanır. Eğer ebeveyn bu tür sözleri günlük dilinde sıradanlaştırmışsa çocuğun bu tür sözleri kanıksaması, özümsemesi beklenen bir şey olur.

Bir ailede küfürlü konuşma alışkanlık hâline gelmiş ise bu durumun gelecek nesillere taşınması çoğu zaman kaçınılmaz olur. Zira alışkanlık kolay kolay terk edilebilecek bir şey değildir. Birey sosyal çevresini ve ailesini hâliyle terk edip başka bir çevreye yerleşirse alışkanlığını değiştirme şansı olur. Dedenin dedesinin küfür sözleri torunlarının torunlarında yaşamaya devam edebilir. 

Küfür ve hakaret yukardaki gelenek örneğinin dışında sonradan ihdas olma durumu söz konusu ise bu durumu alışkanlık hâline getirmeden önlemenin yolu daha kolaydır. Yani temiz bir dil konuşulan bir ailenin çocuğu bazen küfür sözleri kullanabilir. Bu hâlde yapılabilecek en iyi şey bu durumlarda sıfır müsamaha ve gerekirse cezalandırma yoluna gitmektir.

Çocuklar Neden Küfür Eder?

Küfürlü konuşmak çoğu defa acziyetin, yetersizliğinin bir sonucu olabilir. Bu fiziksel olabilir, dilsel olabilir, duygusal olabilir veya ekonomik olabilir. Okulda karşılaştığım örneklerin bazılarında çocukların dilsel açıdan üstesinden gelemediği sorularda küfürü tercih ettiklerini gördüm. Genelde sözlü olarak başaramadığımız bir şeyi fiziksel olarak yapmaya çalışıyoruz ona da gücünüz yetmiyorsa hakaret ve tahkir yolunu seçeriz. Sağır ve dilsizlerin konuştukları dildeki kelime azlığı, buna karşın duygu yoğunluğu, onları diyaloglarında genelde agresif gösterir. Bu sağlıklı bireylerde de aynı şekilde zuhur edebilir. Yani kelamın yetmediği yerde sözün en ağırı söylenip işin içinden çıkılmaya çalışılır. 

AİLE | 13 Haziran 2020 İyi Bir Çocuk Eğitimi Şefkate Dayalı Olmalıdır

Küfürlü Konuşmayı Önlemek İçin Ebeveynler Ne Yapabilir?

Anne-babaların her davranışı çocuklara örnek niteliğindedir. Bu tartışma kültürü için de geçerlidir. Konuşma ve tartışma adabını çocuklarımıza evlerimizde öğretmeliyiz. Özellikle itham, ikaz, tehdit durumlarında kullanabilecekleri sözcükleri öğretmek, tartışma kültüründe kontrol nasıl sağlanır, sınırlar nasıl belirlenir bunları bizzat kendi tartışmalarımızda çocuklarımıza gösterme fırsatımız olur. Küfür sözcüğüne sarılmak en kolay ama en kötü yoldur.

Özgüven eğitimi de bu işin önüne geçmenin yollarından bir tanesidir. Çocukların arkadaş seçimini çoğu defa belirleyemiyoruz. Eğer bunu başaramıyorsak, çocuklarımızın arkadaşlarında görülen kötü davranışlara karşı çocuğumuzda seçiciliği destekleyerek önlem almaya çalışabiliriz. Bazen de çocuklarımız küfür sözcüklerinin anlam dünyasını bilmeyebilirler. Bu sözlerin ne manaya geldiğini, karşıdakini ne kadar üzdüğünü örnekleyerek çocuklarımızı bu tür sözcüklere karşı duyarlı hâle getirebiliriz.