Belçika’da Müslümanları Temsil Taştırmasında Yeni Dönem

Belçika’da İslam topluluklarını temsil etmesi amacıyla geçici olarak Adalet Bakanlığı’nın teşviki kurulan Belçika İslam Konseyi’ne (CMB), kalıcı statü verilmedi. Adalet Bakanı Annelies Verlinden, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, temsil organı seçimlerinin şeffaf yürütülmediğini, kriterlerin net olmadığını ve toplumla yeterince istişare yapılmadığını belirterek, Belçika İslam Konseyi’nin bu durumda kalıcı olarak tanınamayacağını duyurdu.

Verlinden, “Mevcut yapının temsiliyet, açıklık ve hesap verilebilirlik açısından daha ileri adımlar atması gerekiyor. Müslüman toplumun farklı ve dağınık yapısı göz önüne alındığında, böyle bir kurumun daha kapsayıcı olması şart” ifadelerini kullandı.

Adalet Bakanlığı’nın açıklamasına göre CMB, yalnızca Belçika’daki camilerin yüzde 60-65’ini bir araya getirebildi. Bu durum da temsil yeterliliği açısından yetersiz bulundu.

Mehmet Üstün: “Karar Demokratik Değerlere Uygun, Süreci Fırsata Çevirelim”

Kararın ardından gözler, uzun süre Müslümanları devlet nezdinde temsil kurumu olarak hizmet veren ve statüsü 2023’te Adalet Bakanlığı tarafından iptal edilen Belçika İslam Temsil Kurulu’na (Exécutif – EMB) çevrildi. EMB Başkanı Mehmet Üstün, Adalet Bakanı’nın kararını “demokratik ve sorumlu bir adım” olarak nitelendirdi. Üstün, “Seçim süreci meşruiyet ve şeffaflık temelinde yürütülmemiştir. Böyle bir yapılanma, hukukun üstünlüğünü esas alan bir devlette kabul edilemez. Bu cesur kararı memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.

Üstün ayrıca, bu sürecin bir tıkanma değil, yeni bir başlangıç için fırsat olarak görülmesi gerektiğini vurguladı ve “Tüm tarafları, sağlam, çoğulcu ve sürdürülebilir bir temsiliyet modeli inşasına açık ve yapıcı bir şekilde katkıda bulunmaya çağırıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Esma Uçan: “Zaten kalıcı olmayı hedeflememiştik”

Belçika İslam Konseyi CMB’nin kurucu başkanı Esma Uçan ise karara ilişkin yaptığı açıklamada, Konsey’in geçici bir görevle kurulduğunu ve başından beri kalıcı bir yapı olmayı hedeflemediklerini söyledi. “Geçici görevimizi tamamladık. Zaten kalıcı olmak gibi bir niyetimiz yoktu. Elbette tanınmama kararı Müslüman toplumların devlete olan güvenini zedeleyebilir” diyen Uçan, yeniden aday olmayacağını da yineledi.

CMB, geçtiğimiz Mayıs ayında yaptığı seçimlerle 10 kişilik yeni yönetimini belirlemişti. Ancak isimler kamuoyuna açıklanmamış, Konsey resmi statü kazanmadan herhangi bir bilgi paylaşmayacağını bildirmişti. Bu tutum da şeffaflık eleştirilerini artırmıştı.

Büyük Federasyonlar Seçim Dışında Kaldı

Belçika’daki önemli Müslüman kurumlar arasında yer alan Diyanet Vakfı ve Belçika İslam Federasyonu (BİF) gibi federasyonlar, CMB seçim sürecine katılmamıştı. Yaklaşık 90-100 camiyi temsil eden bu büyük federasyonların dışarda kalması, CMB’nin meşruiyetini sorgulatan önemli bir unsur oldu.

Geçici Statüyle Yetkiler Devam Ediyor

CMB, geçici statüsünü koruyarak cezaevi ve hastanelerde manevi rehberlerin (imamların) organizasyonu, Müslüman mezarlıkları, camilerin tanınma süreçleri ve İslam din dersi eğitimi gibi konulardaki görevlerine devam edecek. Ancak bu görev alanlarında yapısal sorunların sürdüğü de belirtiliyor.

Arka Plan: Exécutif ve Mahkeme Süreci

CMB’nin kurulduğu 2023 öncesinde, resmî temsil organı EMB’ydi. Ancak eski Adalet Bakanı Vincent Van Quickenborne, kurumun feshedilmesini istemiş ve EMB’nin başkanını istifaya zorlamıştı. Bu müdahale, Brüksel İlk Derece Mahkemesi tarafından anayasaya aykırı bulunmuş, Van Quickenborne anayasal sınırları ihlal etmekle suçlanmıştı. Dava süreci halen devam ediyor.