Avusturya’da Başörtüsü Yasağıyla Müslümanların Din Özgürlüğü Kısıtlanıyor

Avusturya İslam Cemaati (IGGÖ), hükümetin ilkokul ve ortaokullarda başörtüsü takılmasını yasaklayan yeni yasa girişimine karşı kapsamlı bir açıklama yayımladı. IGGÖ, söz konusu yasa tasarısının hem Avusturya Anayasası’na hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (AİHS) açıkça aykırı olduğunu belirtti.

Avusturya İslam Cemaati Başkanı Ümit Vural, “Bu tasarı yalnızca Müslüman kız çocuklarını hedef alıyor, eğitimde eşitlik ve tarafsızlık ilkesini yok sayıyor,” ifadelerini kullandı.
IGGÖ adına yapılan açıklamada, tasarının yürürlüğe girmesi halinde din özgürlüğünün, ebeveynlerin dini eğitim hakkının ve devletin tarafsızlık yükümlülüğünün ciddi şekilde zedeleneceği vurgulandı. Açıklamada, “Avusturya Müslümanları ayrımcılığa maruz kalıyor, din özgürlükleri sistematik olarak kısıtlanıyor. Bu yasa, toplumsal barışı değil, kutuplaşmayı derinleştirir,” denildi.

Sadece Müslüman kuruluşlar değil, Okullarda başörtüsü yasağı tasarısına Protestan ve Katolik kiliseleri ile diğer bağımsız kiliseler de karşı çıktı. Tasarıya karşı görüşlerini bildiren Protestan Kilisesinin açıklamasında, “Bir demokrasinin gücü, azınlıklarına nasıl davrandığıyla ölçülür. Bu yasa, tek taraflı bir ayrımcılık örneğidir,” ifadeleri yer aldı.

Avusturya’daki Altkatolik Kilisesi ise hükümete “daha sabırlı, diyalog odaklı bir yaklaşım” çağrısında bulundu. Ancak öğretmenler sendikası tasarıya destek verdi.

“Kız Çocuklarını Korumak” Gerekçesi İkna Edici Değil

Avusturya Eğitim Bakanlığı, yasa teklifinin gerekçesi olarak “kız çocuklarını erken yaşta dini baskıdan korumayı” öne sürdü. Ancak IGGÖ, bu açıklamayı inandırıcı bulmadı. Kurum, çocukların korunmasının yasaklarla değil, eğitimle sağlanabileceğini belirtti.

“Kız çocuklarının özgürlüğünü savunmak, onların inançlarını bastırmak anlamına gelmez. Bu yasa, çocukları korumuyor; tam tersine, onları kimliklerinden koparıyor.” ifadelerini kullanan IGGÖ Başkanı Ümit Vural tasarının, dini sembollerin yasaklanması yoluyla değil, diyalog, pedagojik destek ve ailelerle iş birliği üzerinden şekillenmesi gerektiğini ve Başörtüsü yasağının, Müslüman çocukların okullarda daha fazla dışlanmasına ve ayrımcılığa uğramasına yol açacağını açıkladı.

Anayasa Mahkemesi Kararına Rağmen Yeni Girişim

Avusturya Anayasa Mahkemesi, 2020 yılında benzer bir başörtüsü yasağını “eşitlik ilkesine aykırı” bularak iptal etmişti. Buna rağmen hükümet, 2025 yılında benzer bir düzenlemeyi yeniden gündeme aldı.

Hukukçulara göre yeni yasa, 2020’de iptal edilen yasanın neredeyse birebir kopyası niteliğinde. IGGÖ, “Hükümet, aynı anayasaya aykırı düzenlemeyi başka bir biçimde tekrar gündeme getiriyor. Bu, hukuki ciddiyetle bağdaşmıyor,” diyerek sert tepki gösterdi.

“Eğitim Alanı Siyasi Tartışmalara Kurban Ediliyor”

IGGÖ açıklamasında, okulların ideolojik çatışma alanı haline getirilmesinden duyulan rahatsızlık da dile getirilerek “Okullar, özgür düşüncenin, çoğulculuğun ve saygının yeşerdiği yerler olmalıdır. Devlet, dini nötrlük ilkesine sadık kalmak zorundadır. Ancak mevcut tasarı, bu ilkeleri zayıflatıyor,” denildi.
Öte yandan Avusturya İslam Cemaati IGGÖ, çocukların dini semboller nedeniyle ayrımcılığa uğradığı, bazı öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin başörtülü öğrencilere karşı önyargılı davrandığı yönünde şikâyetlerin arttığını da bildirdi. IGGÖ, “Müslüman öğrenciler, dinî kimlikleri nedeniyle sistematik baskı görüyor. Bu, Avusturya demokrasisinin itibarına zarar veriyor,” açıklamasında bulundu.

Müslüman Kadınlar En Fazla Ayrımcılığa Uğrayan Grup

Avusturya Eşitlik Kurumu (Gleichbehandlungsanwaltschaft/GAW) verilerine göre, ülkedeki dini temelli ayrımcılık vakalarının %90’ı Müslümanlara, bunların %80’i ise kadınlara yönelik gerçekleşiyor.

IGGÖ, bu istatistiklerin başörtüsü yasağının “sözde özgürlük” söylemiyle değil, açıkça Müslüman karşıtı politikalarla bağlantılı olduğunu vurguladı. IGGÖ “Müslüman kadınlar, kamusal alanda var olma mücadelesi veriyor. Onları görünmez kılmaya çalışan her düzenleme, ayrımcılığı derinleştirir,” eleştirisinde bulundu.

“Avusturya Çoğulculuğu Tehdit Etmemeli”

Yasa tasarısının geri çekilmesini ve bunun yerine diyalog, katılım ve eşitlik temelli politikaların geliştirilmesini talep eden IGGÖ, “Avusturya, farklılıkları tehdit değil, zenginlik olarak görmelidir. Bu ülke, Müslüman vatandaşlarının da evidir. Din özgürlüğü, anayasanın temelidir; pazarlık konusu yapılamaz.” ifadeleriyle hükümete diyalog çağrısında bulundu.