Hac Ve Umrede Alınması Gereken Sağlık Tedbirleri

Makbule hanım umrede gönüllü sağlık personeli olarak çalıştınız. Bu değerli görevde sağlık ekibinde yer alabilmek için aranan şartlar nelerdir?

Sağlık ekibi Avrupa ve Türkiye’den katılan doktor ve hemşirelerden oluşuyor. Bunun dışında Mekke ve Medine’de yaşayan, Arapça konuşan ve yerel şartları tanıyan ambulans şoförlerimiz mevcuttur.

Doktorlar farklı disiplinlerden geliyor. Çoğunlukla sağlık ekibinde dahiliye uzmanları ve pratisyen hekimlere ihtiyaç duyuluyor. Ara ara cerrahlar, nörologlar, anestezistler, çocuk hekimleri ve jinekologlar gibi diğer uzman doktorlar da bu grupta yer aldıkları oluyor. Kısacası hem uzman doktorlar, hem de eğitimini devam ettiren asistanlar var.

Ayrıca sağlık hemşireleri arasında hasta bakım personeli (Gesundheits- und Krankenpflege), doktor asistanları (medizinische Fachangestellte), ebeler ve paramedikler gönüllü olarak umrede görevlerini yapabilmekteler. Burada eğitimini tamamlamış olmaları ve diploma sahibi olmaları önem arz ediyor.

Aranan şartlar arasında elbette ekip çalışmasına önem vermek, görev bilincini yüksek tutmak, güler yüzlü olmak ve yardımseverlilik çok önemli. Yerel koşullar Avrupa standardında olmadığından dolayı bazen doğaçlama yapmak gerekli olabiliyor.

Diş hekimleri, diyetisyenler veya eczacılar gibi farklı alanlarda uzman olanlar da bu ekipte yer alabiliyor mu?    

Maalesef hayır. Diş hekimliği ya da diyetisyenlere duyulan ihtiyaç umrede bir öncelik arz etmiyor. Sağlık ekibimizin sayısı sınırlı olduğu için diğer uzmanlık alanlarından doktorların bulunması daha önemli. Diş sorunu yaşayan hacılarımızı ambulans şoförlerimizle yerli doktorlara gönderiyoruz. Yerel eczacılarla anlaşmalı çalışıyoruz.

Genellikle hangi hastalıklarla karşılaşılıyor ve bunlar neden kaynaklanıyor?    

En sık gördüğümüz rahatsızlıklardan biri üst solunum yolu enfeksiyonu. Kutsal toprakların kalabalıklığını göz önünde bulundurursak bu, pek şaşırtıcı değil. Kalabalık bir ortamdan bahsettiğimizden dolayı hep rahatsızlanan veya hastalanan birilerinin olması kaçınılmaz bir gerçek. Bu durumda mesafeyi korumak her zaman mümkün olmuyor. Enfeksiyon kapma riskini en aza düşürmek için kalabalık ortamlarda maske kullanılmasını öneriyoruz.

İshal vakalarına sebep olan mide ve bağırsak enfeksiyonları hijyen kurallarına uyularak önlenebilinir. Sokak satıcılarından özellikle açıkta bulunan ambalajı olmayan yiyecek alınmamalıdır. Ayrıca üretici etiketi olmayan gıdalar ve içecekler de tüketilmemelidir. Otellerdeki aşçılar sağlık kontrolüne tabi tutuldukları için yemekler mümkün mertebe otellerde yenilmelidir. Maalesef bu tür enfeksiyonlar oldukça bulaşıcıdır. Bir kişiye bulaştığı an, grup içinde tez zamanda yayılıyor ve başka hastalıklar da ortaya çıkıyor.

Hac ve umre esnasında malum uzun mesafeler yürünüyor. Doğal olarak bel ve kas ağrıları gibi ortopedik şikâyetler günlük hayatta yeterli fiziksel aktivite yapılmadığından ortaya çıkıyor. Bunu engellemek için seyahate çıkmadan günlük yürüyüşler yapılıp alışkanlık hâline getirilebilir.

Sağlık ocağında sık gördüğümüz ama kolaylıkla engellenebilinir olan diğer bir sorun ise halsizlik ve baş dönmesiyle birlikte bayılma. Bu vakalar genellikle hacıların veya umrecilerin yanlış bir düşünceyle abdest bozma korkusundan dolayı az sıvı tükettiğinden kaynaklanıyor.

Ayaklarda oluşan yaralar sıkça karşılaştığımız diğer bir sorun. Bunlar arasında kabarcıklar, topuk çatlamaları, burkmalar hatta bazen kırıklar olabiliyor. Bu yaralanmaları önlemek için daha önceden giyilmiş düz tabanlı, rahat spor ayakkabıları giyilmesini öneriyoruz. Ruhsal ve fiziksel sağlık, manevi yolculuklar esnasında çok önemlidir. Daha önce bilinen psikolijik rahatsızlığı olan bazı hacılarımız kendilerini iyi hissettikleri için düzenli kullanması gereken ilaçlarını doktorlara danışmadan kesiyorlar. Maalesef ilaçların kesilmesi kısa sürede denge bozukluğuna ve büyük sorunlara yol açabiliyor.

Daha önce tespit edilmeyen psikolojik sorunlar da yaşanabiliyor. Bu sorunların oluşmasında insanların kendilerine karşı yüksek duygusal beklenti, stres ve uykusuzluk gibi farklı etkenler yer alıyor. Düzenli istirahat bu tür psikolojik sorunların yaşanmasını engelleyebilir.

Hacıların duygusal ve zihinsel iyi olmaları, manevi deneyimlerinin daha anlamlı ve tatmin edici olmasını sağlar.

Hangi hastaların hacca gitmesi sakıncalı?

Hacca engel olacak çok fazla sağlık sorunları bulunmamaktadır. Bunların arasında ileri devrede böbrek yetersizliği, kalp yetersizliği ve KOAH gibi kronik hastalıklar sayılabilir.

Demans hastaların da bu yolculuğa çıkmalarını sakıncalı buluyoruz. Hamile bayanlar ve kanser hastaları için bir genelleme yapamayız. Bu hastalar bu kutsal yolculuğa başvurmadan önce kendilerini iyi tanıyan doktorlarıyla istişare yaparak karar vermelidirler.

Sağlık personelin ne tür cihazları/ ekipmanları bulunuyor?    

Sağlık ocağımızda ayak üstü tedavi olabilecek hastalara bakıyoruz. İlk yardım için tüm malzemeler bulunuyor. Bu tedaviyi uygulayabilmek için gerekli aletlerimiz de bulunmakta. Örneğin stetoskop, tansiyon aleti, şeker ölçme cihazı, otoskop, satürasyon cihazı, EKG, monitör gibi aletler sağlık ocağında bulunuyor.

Ne tür acil durumlarda hastayı geri evine gönderme kararı alınabilir?    

Bu genelde cerrahi müdahale gerektiren durumlarda oluyor. Kimse yabancı bir ülkede yakınlarından uzak ameliyat olmak istemez.

Hac sıcak bir döneme denk geliyor. Hangi saatlerde tavaf etmek daha uygun olur?    

Sağlık açısından kuşluk vaktinden (güneşin doğuşundan yaklaşık 40-50 dakika sonrası) ikindiye kadar mümkün mertebe tavaf yapılmamalı. Bu saatlerde tavaf yapılacaksa güneş altında kalmamaya gayret gösterilmeli.

Takviye ilaçlar olarak neleri önerirsiniz? Güneş geçmesi, bağışıklık sistemini güçlendirmeleri için hac öncesi, esnasında ve sonrası neler yapmak gerekir?    

IGMG Hac-Umre Okulu’nun Sağlık Modülünde bu konulara ayrıntılı değinilmektedir. Kısaca vitamin ve magnezyum takviyesini önerebiliriz. Bunları yolculuğa çıkmadan birkaç ay önceden başlanmasını öneriyoruz. Bir yandan bağışıklık sistemini güçlendiriyor, ayrıca kas gerilmelerini önlüyor.

Uyku düzenine dikkat etmek ve istirahatler dinç ve sağlıklı kalmak için hac esnasında dikkat edilmesi gereken konulardır.