Düğünde takılan altınlar dinen kime aittir?
Evlenmek üzere harekete geçen erkek ve kadının bir kısmı kendi hesaplarından, bir kısmı oğlan ve kız tarafının ebeveyn ve akrabalarından bir kısmı da eş, dost ve ahbaptan olmak üzere maddi takılar ve hediyeler takdim ederler. Bu maddi desteklemelerin en önemlisi mehirdir. Mehir nikâhın şartlarındandır ve erkeğin eşine vermesi gerekli olan bir yükümlülüktür. Mehirin en azı 10 dirhemdir.[1] Bu günkü ölçülere göre yaklaşık 30 gr. gümüş demektir.
Özel bir günde yakın akrabaların damat ve geline takmış oldukları takılar hibe hükmünde olan hediyelerdir. Bu hediyeleri gerisin geriye bu akrabaların alma hakları yoktur. Böyle bir şey caiz değildir. Geline takılanlar geline, damada takılanlar da damada ait olur. Fakat mahrem akrabaların dışında takı takan insanlar tahrimen mekruh olsa da verdikleri hediye/hibeyi geri isteyebilirler. Hibeden dönmek tahrimen mekruhtur çünkü Peygamber Efendimiz (a.s.) “Hibesinden dönen kustuğunu yiyen gibidir.” buyurmuştur.[2] Yukarıda da ifade edildiği gibi hediyeler eşlerden hangisine verilmiş ise ona ait olur.
Yazarlar Zekât ve Zekâtın Hikmeti
Geline Takılan Takılar Geri Alınmamalı
Takılan takıların kim adına getirildiği bilinmiyorsa, imkân elverirse bu hediyeleri verenlere sorulur ve onların ifadeleri doğrultusunda hareket edilir. Bunu sormak mümkün değilse o takdirde o bölgede tatbik edilen örf ve âdet ne ise ona göre hareket edilir.[3] Diğer taraftan damadın ya da ana babasının geline takmış oldukları takılar bölgede yaygın olan örfe göre mehirden kabul ediliyorsa mehirdir ve gelinin kendi rızası dışında asla geri alınamaz.
Burada önemli olan bir husus takılan takılar elde mevcutsa geri istenebilir. Ama elde mevcut değilse yani bir şekilde elden çıkmışsa tazmin yoluna gidilemez.[4]
Şayet takılar kız tarafının takmış olduğu takılar ise, kadına verilmesi gerekir. Takılan takılar kadının mehiri olarak takılmış ise, kadına ait olduğu için boşanma durumunda dahi ödenmesi gerekir.
İade edilecek takıların bizzat kendileri verilebileceği gibi onların kıymetleri de verilebilir. Dolayısıyla boşanma durumunda karşı tarafa altınların karşılığında para verilmesi de caizdir. Allah en iyisini bilir.
[1] Hanefiyye mezhebinde.
[2] El-Hindî, XVI/638 vd.
[3] Alemgiri, el-Fetâvâ’l-Hindiyye, IV/427, 428.
[4] Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuku İslamiye ve Istılahtı Fıkhiyye Kamusu, 4/274-277.
