Kardiyovasküler Riskler ve Kalp Damar Hastalıkları
Kalp damar hastalıkları insan hayatı için ciddi tehlike oluşturan hastalıklar arasındadır. Dr. Caner Curuk bu hastalıklara yol açan etmenler ve tedavileriyle ilgili merak edilenler hakkında yazdı.
- SAĞLIK
- 26 Ekim 2023
İnsan vücudundaki organların çalışmaları için gerekli olan maddeleri taşıyan kanı pompalayan kalptir. Kan ise organlara atardamalar (arter) yolu ile taşınır. Kanın atardamarlara pompalanması işini kalp yapar. Kalbin kendisini besleyen damarlara ise “koroner damar” denir.
Kardiyovasküler Riskler
Kardiyovasküler riskler, kalp ve damar hastalıkları gelişme olasılığını artıran faktörlerdir. Bu risk faktörleri, kişinin yaşam tarzı, genetik yatkınlık ve diğer tıbbi durumlarına bağlı olarak değişebilir. Kardiyovasküler risk faktörleri şunları içerebilir:
- Yüksek tansiyon (Hipertansiyon): Kan basıncının normalden yüksek olması, kalp ve damarlar üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir. Yüksek tansiyonun tedavi edilmemesi, kalp krizi, inme ve diğer kardiyovasküler sorunlara yol açabilir.
- Yüksek kolesterol: Yüksek kolesterol, arterlerde plak birikimine ve damarların tıkanmasına yol açabilir. Bu da kalp hastalığı riskini artırır.
- Sigara içmek: Sigara içmek, damarları daraltır, kan basıncını yükseltir ve kalp hastalıkları riskini artırır. Pasif içicilik de aynı şekilde zararlıdır.
- Diyabet: Diyabet, yüksek kan şekerine ve insülin direncine neden olan bir hastalıktır. Yüksek kan şeker seviyeleri, kalp ve damar hastalıkları riskini artırır.
- Fiziksel Aktivite Eksikliği: Düzenli egzersiz yapmamak, kilo kontrolünü zorlaştırabilir, tansiyonu yükseltebilir ve kardiyovasküler sağlığı olumsuz etkileyebilir.
- Obezite: Fazla kilo veya obezite, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet ve diğer kardiyovasküler risk faktörlerini artırabilir.
- Genetik: Ailenizde kalp hastalığı veya inme varsa, genetik yatkınlık nedeniyle riskiniz artabilir.
- Stres: Kronik stres, kalp sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Stresle başa çıkmak için sağlıklı yöntemler geliştirmek önemlidir.
- Alkol Tüketimi: Aşırı alkol tüketimi, yüksek tansiyon, kalp kası hastalığı ve karaciğer sorunları gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
- Sağlıksız Beslenme: Yüksek miktarda doymuş yağ, tuz ve şeker içeren sağlıksız bir beslenme alışkanlığı, kalp hastalığı riskini artırabilir.
Kardiyovasküler hastalık riskini azaltmak için, sağlıklı yaşam tarzına uygun değişiklikler yapmak, düzenli tıbbi kontrolleri ihmal etmemek ve doktor önerilerini takip etmek önemlidir. Risk faktörlerini kontrol altına almak önemli bir adımdır. Bu nedenle doktor tavsiyelerine ve sağlıklı yaşam tarzı önerilerine dikkat etmek hayati öneme sahiptir.
Kalp Damar Tıkanıklığının Tedavisi
Kalp damar tıkanıklığı, koroner arter hastalığı (KAH) olarak adlandırılır ve kalbinizdeki koroner arterlerin daralması veya tıkanması sonucunda oluşur. Kalp damar tıkanıklığının tedavisi hastanın durumuna, semptomlarına, yaşına bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçeneklerinden biri ilaç tedavisidir. Kan inceltici ilaçlar kullanılarak kanın pıhtılaşması önlenir. Kolesterol düşürücü ilaçlar ile LDL (kötü) kolesterolü düşürerek damar tıkanıklığı riskini azaltmak amaçlanır. Yüksek kan basıncını kontrol altında tutmak için de kan basıncını kontrol eden ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca ağrı kesiciler de “angına” olarak adlandırılan göğüs ağrılarının semptomlarını hafifletebilir.
İlaç tedavisinin yeterli olmadığı durumlarda anjiyoplasti ve stent işlemine başvurulabilir. Bu işlemde, tıkanıklığı açmak için arter içine kateter yardımıyla stent adı verilen bir tür tüp yerleştirilir. Stent, damarın açık kalmasını sağlar.
Bunun haricinde “Bypass” olarak adlandırılan cerrahi bir operasyona başvurulabilir. Koroner Bypass operasyonunda tıkanmış koroner arterleri atlamak için yeni damarlar (genellikle bacak damarları veya göğüs duvarındaki damarlar) kullanılır. Bu, kan akışını yeniden düzenler.
SAĞLIK İÇİN YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRMAK
Tedavi seçeneği, hastanın spesifik durumuna ve doktorun tavsiyelerine bağlı olarak değişebilir. Kalp damar tıkanıklığı tedavisi, semptomları kontrol altına almak, yeni tıkanıklıkların oluşumunu önlemek ve hastanın yaşam kalitesini artırmak için önemlidir. Bu nedenle, bir doktora danışmak ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir.
Kalp ameliyatı sonrası rehabilitasyon, hastanın iyileşme sürecini hızlandırmak, kalp sağlığını yeniden kazanmak ve fiziksel dayanıklılığı artırmak için önemlidir. Bu süreç, hastanın ameliyat sonrası döneminde daha iyi hissetmesine ve komplikasyon riskini azaltmasına yardımcı olur.
- İzlem ve değerlendirme: Ameliyat sonrası hastanın durumu yakından izlenir. Kan basıncı, kalp ritmi, oksijen saturasyonu ve genel sağlık takip edilir.
- Fiziksel aktivite: Doktorun önerilerine göre, hastanın fiziksel aktivitesi yavaşça artırılır. Bu, yürüyüşler, egzersiz programları ve fizyoterapi seansları içerebilir. Fiziksel aktivite, kalp kasının güçlenmesine ve vücut dayanıklılığının artmasına yardımcı olur.
- İlaç yönetimi: Eğer gerekiyorsa, doktor tarafından reçete edilen ilaçların düzenli olarak alınması önemlidir. Bu ilaçlar, kan basıncını düzenlemek, pıhtı oluşumunu önlemek veya diğer kalp rahatsızlıklarını kontrol altında tutmak için kullanılabilir.
- Doktor ziyaretleri: Doktorun önerdiği takip randevularına düzenli olarak katılmak önemlidir. Bu kontroller, iyileşmenin takip edilmesine ve gerektiğinde tedavi planının ayarlanmasına yardımcı olur.
- Sosyal destek: Aile ve arkadaşlar, hastanın moral bulmasına ve rehabilitasyon sürecinde destek olmalarına yardımcı olabilirler.
- Eğitim: Hastalar ve aileleri, kalp sağlığı hakkında bilgilendirilmelidir. Bu, daha iyi bir yaşam tarzı seçimine ve kalp sağlığının korunmasına yardımcı olur.
Kalp ameliyatı sonrası rehabilitasyon süreci, kişinin ameliyat türüne, sağlık durumuna ve yaşına bağlı olarak değişebilir. Doktorlar ve rehabilitasyon uzmanları, bireye özel bir plan oluşturacak ve iyileşme sürecini yönlendirecektir. Bu süreci takip etmek, kalp sağlığını iyileştirmenin ve gelecekteki sorunları önlemenin önemli bir parçasıdır.