Sri Lanka yönetimi, ülkede yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını başladığından bu yana virüsten ölen Müslümanların cesetlerini, gelen tepkilere rağmen yakmayı sürdürüyor. Sri Lanka hükümeti buna gerekçe olarak “sağlık riskini” öne sürüyor. Cesetler krematoryumlarda yakılıyor.
Sri Lanka Sağlık Bakanlığı, 27 Mart’ta yaptığı açıklamada, virüsten ölen cesetlerin gömülmesinin etrafa hastalık yayabileceğini iddia etmiş ve bu sebeple Kovid-19’dan ölenlerin din ayrımı gözetmeksizin krematoryumlarda yakılacağını duyurmuştu.
İlk olarak, Nisan ayının başında Kovid-19’dan yaşamını yitiren 2 Müslüman’ın cesetleri cenaze namazı kılınmadan yakıldı. Ülkedeki Müslüman topluluğu, ölen kişi için dini vazifeye izin verilmemesine tepki gösterdi. Tepkilerin ardından hükümet, virüsten ölen diğer Müslümanların cenaze namazının krematoryumda kılınmasına müsaade etti.
MÜSLÜMANLAR ve DÜNYA KAMUOYU TEPKİLİ
Sri Lanka hükümetinin uygulaması ülkedeki Müslümanlar başta olmak üzere dünya kamuoyunun sert tepkisine yol açtı. Sri Lankalı Müslüman alimlerin temsil edildiği Seylan Ulema Cemiyeti (ACJU), geçen ay yaptığı yazılı açıklamada, hükümetin salgınla mücadele politikalarını doğru bulmalarına karşın yaşamını yitirenlerin din ayırt etmeksizin cesetlerinin yakılmasını kınadıklarını belirtti.
ACJU, Kovid-19 ölülerinin cesedinin hastalık yaydığına dair bilimsel bir kanıt bulunmadığını vurgulayarak, “İngiliz Avam Kamarası, Müslüman ve Yahudilerin talepleri üzerine bütün Kovid-19 kurbanlarının cesetlerini yakma kararından vazgeçti. Bunun yanı sıra Singapur, Avustralya ve İtalya gibi ülkelerde, Kovid-19’dan ölen Müslümanların cesetlerinin gömülmesine müsaade edilmiştir.” ifadesini kullandı.
Ülkedeki İslami partilerden Ulusal Birlik İttifakı Genel Başkanı ve eski Batı Eyaleti Valisi Azath Salley ise hükümetin zorunlu ceset yakma uygulamasının Müslümanları kışkırtmayı amaçladığını açıkladı. Salley, “Budist yönetim, 21 Nisan’da kiliselere yapılan terör saldırılarından sorumlu tuttuğu Müslümanları kendince cezalandırmak için son bir yıldır ayrımcılık ve nefret söylemlerini körüklüyor. Müslüman cesetlerinin krematoryumda yakılması da dinler arası gerilimi körükleme politikalarından bir tanesi.” dedi.
AF ÖRGÜTÜ, BM VE İİT’DEN TEPKİLER
Sri Lanka hükümetinin zorunlu krematoryum uygulamasına uluslararası kuruluşlar da tepki gösterdi. Uluslararası Af Örgütü, 3 Nisan’da yayımladığı açıklamada, “Sri Lanka yönetimi, ülkedeki dini azınlık mensuplarının yaşamını yitiren yakınlarına son vazifelerini kendi inançlarına göre ifa etme hakkına saygı duymalıdır.” ifadelerini kullandı.
Birleşmiş Milletler (BM) de söz konusu uygulamaya tepki göstererek Sri Lanka Cumhurbaşkanı Gotabaya Rajapaksa’yı, Müslümanlara yönelik nefret söylemleri ve ayrımcılığı durdurma çağrısında bulundu. BM Din Özgürlüğü Özel Raportörü Ahmed Şahid, hazırladığı raporda Kovid-19’dan ölen Müslümanların, dini hükümleri uyarınca gömülmesini talep etmiş ve “Hükümetin bu zor zamanlarda din özgürlüğü ve azınlık haklarını desteklemesi gerektiğinin önemini saygıyla arz ederiz.” açıklamasını yaptı.
İslam İşbirliği Teşkilatı ise geçen hafta yayımladığı açıklamada, “Sri Lanka’da Müslümanlara yönelik artan karşıtlık ve nefret söylemlerinin yanı sıra Kovid-19 salgınından Müslüman topluluğunu sorumlu tutan söylemlerin desteklenmesi üzerine Genel Sekreterlik, duruma ilişkin derin endişelerini dile getirmektedir.” ifadesini kullandı.
SRİ LANKA HÜKÜMETİ TEPKİLERİ DİKKATE ALMIYOR
Sri Lanka yönetimi ise ulusal ve uluslararası tepkilere rağmen Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitiren Müslümanların cesetlerini İslami usullere göre defnetmeme ısrarını sürdürüyor.
Ülkede şimdiye kadar Kovid-19’dan hayatını kaybeden 9 kişiden 4’ü Müslüman. Ülkede Kovid-19’dan ölen Müslümanların cesedinin yakılmasının yanı sıra geçen hafta doğal sebeplerden hayatını kaybeden bir Müslüman kadının virüs taşıdığı düşünülerek yakılması gerginliğe yol açtı. Başkent Kolombo’da 7 Mayıs’ta yaşamını yitiren 52 yaşındaki Müslüman kadının cesedi, sağlık yetkililerinin kadında Kovid-19 bulunduğuna dair raporundan yola çıkılarak krematoryumda yakıldı. Olaydan bir gün sonra Sri Lankalı eski bakan ve milletvekili Seyid Ali Zahir Mevlana, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada kadının, Kovid-19 nedeniyle ölmediğini duyurdu.
“KREMATORYUMDA YAKILMASI İÇİN AİLESİNE ZORLA BELGE İMZALATILDI”
Milletvekili Mevlana, ölen kadının ailesiyle konuştuğunu ve kadının otopsi raporunda Kovid-19 virüsü taşımadığı bilgisine ulaştığını belirterek, “Rahmetlide virüs bulunmadığı otopsi raporunda tespit edilmiş olmasına rağmen bölge sağlık yetkilileri Kovid-19 teşhisi koydu.” dedi. Aile fertlerinin de kadının ölümüne ilişkin yapılan sorguda polis zorbalığına maruz kaldığını aktaran Mevlana, “Cesedin krematoryumda yakılması için, annelerinin Kovid-19’dan öldüğüne dair belgeler, polis tarafından aile fertlerine zorla imzalatıldı.” şeklinde konuştu.
Sağlık Bakanlığı, kadına yanlışlıkla Kovid-19 teşhisi konulduğu iddialarına dair açıklama yapmazken Sri Lankalı Müslümanlar, hükümetin ihmalkarlığını eleştirdi. Olaya sosyal medyada tepki gösteren Müslüman kanaat önderi ve siyasetçiler, Müslüman kadına Kovid-19 teşhisinin kasıtlı olarak konulmuş olabileceğini öne sürdü. Sri Lankalı Müslümanlar, hükümetin Kovid-19 salgınını bahane ederek Müslümanlara baskı kurmaya ve dini pratiklerini yaşamasına engel olmaya çalıştığını söyledi.
