Belçika Charleroi Havaalanı’nda 2 yıl önce komaya girerek hayatını kaybeden Jozef Chovanec adlı Slovak vatandaşının, polis şiddeti sonucu öldüğünü gösteren kamera kayıtları ortaya çıktı.
Belçika hükûmetine, 28 Şubat 2018’de meydana gelen ve bir polis memurunun Chovanec’in göğüs kafesinde 16 dakika boyunca oturması ve bir başkasının Nazi selamı vermesi sonrasında polis nezaretinde iken ölümünün soruşturulması yönünde çağrıda bulunuldu.
Ülke basınında yer alan haberlere göre 38 yaşındaki Slovakya vatandaşı Jozef Chovanec, Bratislava’ya uçağa binerken rahatsızlık yarattığı ve saldırgan üslup kullandığı gerekçesi ile Şubat 2018’de Charleroi Havaalanı’nda tutuklandı. Polisler bir hücreye götürdükleri Chovanec’in üzerine 16 dakika oturdu. Nefes almakta zorlanan Chovanec’in kendini kurtarmaya çalışırken başını duvarlara vurması kafasında kanamaya neden oldu.
19 Ağustos Çarşamba günü, Chovanec’in altı polis memuru tarafından hücreye nasıl kapatıldığını ve neler yaşandığını gösteren videolar ortaya çıktı. Görüntüleri elde eden Het Laatse Nieuws’e göre bir memurun göğüs kafesine 16 dakika oturması ve uygulanan şiddet net olarak görülüyor.
Yüzüne battaniye örtülmüş
Hücredeki kameranın kaydettiği görüntülere göre, hücre kapısına kafasını vurarak, dışarı çıkarılmayı isteyen Slovak iş adamına 4-5 polis müdahale ediyor. Sert müdahale sonucu elleri kelepçelenen kişi fenalaşmış halde yerde yatarken, bir grup polis memuru kahkahalar atarak etrafında dans ediyor. Polis memurlarından biri, kolunu öne uzatarak Nazi selamı verirken, bir memur da Chovanec’in üzerine oturuyor.
Bir doktorun raporuna göre ise, bir süre Chovanec’in yüzüne bir battaniye örtülmüş. Giderek durumu kötüleşen ve komaya giren Chovanec ertesi gün hastanede öldü.
George Floyd’un ölümünü anımsatıyor
Polis şiddeti sonucu öldüğü belirlenen Slovak iş adamının eşi Henrieta ise, ABD’de polis şiddeti sonucu ölen George Floyd’un görüntülerini izlediğinde, kocasının da aynı şekilde öldüğünü anladığını söylüyor.
Yaklaşık 2,5 yıldır Belçika’da hukuk mücadelesi verdiklerini ancak buna rağmen hiçbir ilerleme kaydedemediklerini anlatan Henrieta Chovanec, “Herkes bu görüntülerden şok olduğunu söylüyor ama bunlar 2,5 yıldır zaten ortada. Tüm bunlar bana, kocamın ölümünü örtbas etme çabası gibi geliyor.” dedi.
“Polis kanı görünce ona ilk yardım yapmalıydı. Bunun yerine, bir çok insanla onun üzerine oturdular. Düzgün nefes alamıyordu.” diyen Henrieta Chovanec, olayın aydınlanması için yeni bir savcı talebinde bulundu.
Kovid-19 salgını süreci yavaşlattı
Belçika medyasına göre, olayla ilgili soruşturma, oldukça yavaş ilerledi. Soruşturma sürecinde, Josef Chovanec’in ölümüne neden olmakla suçlanan polisler hakkında herhangi bir işlem yapılmadı.
Öte yandan iki buçuk yıldır davayı araştıran Charleroi savcı sözcüsü, Belçika medyasına koronavirüs salgını nedeniyle “bir gecikme” yaşandığını söyledi, ancak ilgili tüm memurlarla röportaj yapıldığını belirtti. Bir polis kaynağı ise Nazi selamı veren memurun görevden alınacağını söyledi. Perşembe günü iki numaralı Federal Polis Memuru André Desenfants, soruşturma açılana kadar görevinden geçici olarak ayrıldığını söyledi.
Otopsi sonucuna göre, Chovanec’in uyuşturucu veya alkol almadığı belirlendi. Ailesinin havaalanındaki davranışının nedenini bilmediği de kaydedildi. Slovak iş adamı, Slovakya ile Belçika arasında gidip orada Slovak işçileri şantiyelerde çalışmak üzere işe alan bir ajansı yönetiyordu.
“Görüntüler karşısında şok oldum.”
Perşembe günü Charleroi Belediye Başkanı Paul Magnette, davayı incelemek için içişleri bakanı Pieter De Crem’e çağrıda bulundu. Belçika’nın Frankofon Sosyalist Partisi’nin de lideri olan Magnette konuyla ilgili attığı tweette “Pek çok insan gibi, basında çıkan görüntüler karşısında şok oldum.” dedi. “Bu davranış kabul edilemez.” diyen Magnette federal polisin, içişleri bakanının yetkisi altında olduğunu hatırlatarak, bakana bu eylemlere ışık tutulması için gerekli her şeyi yapması çağrısında bulundu.
“Bunları bilsek, gerekli önlemi alırdık”
Koronavirüs önlemleri nedeniyle ertelenen soruşturma, Belçika medyasının elde ettiği kamera kayıtları nedeniyle farklı bir boyut kazandı. BBC haberine göre Federal Polis Sözcüsü Sarah Frederickx, olayla ilgili dosyayı yeniden incelemeye aldıklarını belirterek, Nazi selamı veren polisin, halkla temasının engellendiğini söyledi.
Kamera görüntüleri sonrası acilen ön soruşturma başlattıklarını belirten sözcü, konuyu çok ciddiye aldıklarını vurguladı.
Frederickx, olay sonrası bu kamera görüntülerinden haberdar olmadıklarını savunarak, “O zaman bunları bilsek, gerekli önlemi alırdık.” dedi.
Belçika Adalet Bakanı Koen Geens ve İçişleri Bakanı Pieter De Crem de, polisin müdahalesi için “orantısız” dedi.
Koen Geens, normal işleyişe göre, olayla ilgili davanın 2021’de başlayacağını anımsatarak, kendisine göre böyle bir dava için bunun çok uzun bir süre olduğunu söyledi.
De Crem de, görüntülerin şok edici olduğunu vurgulayarak, polis memurlarının görevden alınması konusunda doğrudan yetkili olmadığını, bu konuyu müfettişlik ve emniyet yönetimine bıraktığını açıkladı.
Muhalefetteki Yeşil Sol Parti Milletvekili Jessika Soors ise, kamera görüntülerini paylaşarak, polis ve yargı için daha sert bir yaklaşım çağrısında bulundu.
