Genelde Alman vatandaşı olmak isteyen öncelikle eski vatandaşlığını iptal ettirmesi gerekiyor.[1] Bu gerekçeden istisnai olarak birkaç madde mevcuttur ve Alman vatandaşlık kanunun 12’nci maddesinde yer almaktadır.
Bunlardan ilkleri vatandaşlığı bulunduğu ülkenin yasasına göre vatandaşlıktan çıkma imkânı olmaması veya ülke çıkışları sebepsiz yere izin vermemesini içermektedir. Örneğin Fas vatandaşlıktan çıkma imkânı sunmuyor. Türkiye’de ise ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak şartıyla vatandaşlıktan çıkış izni verilmektedir. Dolayısıyla henüz 18 yaşına girmemiş olan ve AVK’nin 10’uncu maddesine göre gerekli olan diğer şartları yerine getiren bir çocuk çifte vatandaş olabilir. Doğum ile birlikte Alman olmadığından dolayı sonradan iki vatandaşlık arasında seçmesi gerekmemektedir.
Çifte vatandaşlık için bir diğer istisna ise, vatandaşlığın kaybıyla beraber ciddi bir zarara, özellikle ekonomik zarara uğrama tehlikesidir. Buna miras hakkı kaybı veya toprağın tazminatsız elden alınması, gibi örnekler verebiliriz. Bu kayıp ise 10 bin Euro’yu aşkın bir rakamı asgari olarak oluşturması gerekiyor ve bir yıllık brüt gelirinden olmaması gerekiyor.
Seçme yoluyla çifte vatandaşlığı elde etmenin bir diğer önemli istisnası ise yaşlılar için öngörülmekte. 60 yaşını aşmış kişi için Alman vatandaşlığı alamamak için tek geriye kalan şart diğer vatandaşlıktan çıkmamış olmak ise, reddetmek çok orantısız zorluklar ve ağır şartlar oluşturacak ise, çifte vatandaşlık izni verilmekte. Orantısız zor bir durum misal olarak sağlıktan dolayı konsolosluğa veya ülkeye gidememek, dolayısıyla işlemi yapamamaktır. Ağır şartlar için bir örnek ise, bütün ailenin Alman vatandaşlığına geçiş yapmış olmasıdır.
Almanya’da doğduğundan dolayı Alman vatandaşı olan ve ebeveynlerin birinden dolayı da Alman olmayan bir vatandaş normal durumda 21’inci yaşından sonra iki vatandaşlık arasında seçmesi gerekiyor. 2014 yılında yapılan kanun değişikliğine göre ise 21’inci yaşına kadar 8 sene Almanya’da bulunan veya 6 sene Alman okulunu gitmiş olan veya Alman okul veya meslek okulu diploması bulunan bireyler bu seçme mecburiyetinden muaf tutuluyor ve çifte vatandaş kalabiliyor.
[1] Alman Vatandaşlık Kanunu/AVK madde 10, fıkra 1, alt bent 4.
