İşe Giderken Kaza Olursa İş Kazası Sayılır mı?
Almanya’da çalışanlar kanunen, zorunlu olarak sigortalıdır ve böylece hastalık, işsizlik veya iş kazası gibi durumlarda koruma ve destek alırlar. İş yerinde veya işe giderken yolda gerçekleşen kazalar da iş kazası kapsamına girer. İş kazası sonrası işçinin hakları Sosyal Güvenlik Yasası (SGB IX)’nda ele alınır ve meslek birlikleri (Alm.: Berufsgenossenschaft) olarak adlandırılan kurum tarafından belirlenir.
Her çalışan, işveren üzerinden bu kurumdan sigortalıdır. Meslek birliklerinin iş kazası durumunda tedavi, Almanca yaralı parası denilen işgörmezlik ödeneği (Alm.: Verletztengeld), hasta bakım masrafları ve hatta emekli maaşına kadar geniş bir hizmet yelpazesini kapsar. Kaza durumunda oluşan maddi hasarları ise -birkaç istisnası olmakla birlikte- karşılamaz.
Örnek vermek gerekirse, işe giderken arabanızla bir kaza yapıyorsunuz ve arabanızda bir hasar oluşuyor. Arabanızda oluşan hasarı meslek birliği karşılamaz.
Kazadan dolayı iş göremezlik durumu oluşursa, ilk altı hafta maaşınızı iş veren kesintisiz karşılar. Bu her iş göremezlik durumunda geçerlidir. İş kazasından altı haftadan sonra meslek birliği ortalama maaşın yüzde 80 oranında yaralı parası öder. İş kazası haricinde altı haftadan sonra hastalık sigortası yüzde 70 oranında hasta parası (Alm.: Krankengeld) öder.
Ağır ve kalıcı olmayan küçük ve orta halli iş kazalarında, kazanın iş kazası olup olmamasının pratikte çalışan için pek bir ehemmiyeti yok. Her halükârda işçi, ilk altı hafta raporlu olduğu takdirde maaşını alır. Meslek birliği ayrıca hiçbir şekilde manevi tazminat (Alm.:Schmerzensgeld/immaterieller Schadensersatz) ödemez.
TAZMİNAT DURUMU
Prensip olarak meslek birliği manevi tazminat ödemiyorsa, o hâlde kim ödeyecek? Her ne kadar burada cevabın işveren olması gerektiği düşünülse de, soruya verilmesi gereken cevap hiç kimsedir.
Yani, iş kazasından dolayı oluşan manevi zararı ne işveren ne de başka bir kimse karşılamak zorunda değildir. Bu işçinin ölümüne sebep olsa dahi, durum değişmemektedir.
Almanya’da kanunlar iş kazaları sonucu hayatımızın diğer alanlarında oluşan maddi/manevi tazminat kurallarını uygulamıyor. Bunun için yukarıda belirtmiş olduğumuz meslek birliklerinin hizmetleri geçerli oluyor.
Bundan dolayıdır ki, bazı iş sözleşmeleri ve toplu sözleşmeler işverene ek bir sigorta yapma zorunluluğu ön görüyor. Böylelikle iş göremezlik veya ölüm durumunda işçi veya geride kalanların tazminat hakkı oluyor.