Mesleki Hastalıklar ve İş Kazaları
İş kazası, mesleki bir faaliyet sırasında veya sonucunda meydana gelen ve sağlığa zarar veren bir kazadır. Kazanın kendisi ise, ani bir dış olayın vücut üzerinde istemsiz bir etki yaratması ve sağlığa zarar vermesidir. Diğer taraftan meslek hastalığı, ani değil de uzun süreli iş maruziyetinin bir sonucu olarak ortaya çıkan sağlık sorunudur.
Almanya’da yasa koyucu, diğer hastalıklar ile meslek hastalığının ayrımını tanımlamak için Meslek Hastalıkları Yönetmeliği yayınlamıştır. Bu yönetmelikte, tıbbi bulgulara dayanarak bir faaliyetin tipik sonuçlarını meslek hastalığı olarak kabul etmektedir. Dolayısıyla hastalık, işin tipik bir sonucu olmalıdır. Yasa koyucu esas olarak kimyasal etkiler, fiziksel etkiler, bulaşıcı olan hastalıklar, solunum yolu hastalıkları ve cilt hastalıkları arasında ayrım yapmaktadır.
Meslek Hastalığından Doğan Haklar
İş kazası durumunda olduğu gibi, çalışan iş yerinde meslek hastalığına yakalandığı için işverene karşı herhangi bir hak talebinde, maddi ve manevi tazminat gibi, bulunamaz. Meslek birlikleri (Berufsgenossenschaft) işçinin meslek hastalığından kaynaklanan haklarını yerine getirmekle mükelleftir. Ancak, meslek birliği yardım sağlayabilmesi için öncelikle bu hastalığı meslek hastalığı olarak kabul etmesi gerekir. Örneğin, 2023 senesinde tanınması talep edilen 145 bin meslek hastalığından sadece 72 bini ilgili meslek kurumları tarafından meslek hastalığı olarak kabul edilmiştir.
Meslek hastalığı kabul edildiğinde, 7. sosyal kanun -yasal kaza sigortası- kapsamında hak talebinde bulunabilir.
Meslek hastalığına ve gerekliliklere bağlı olarak, meslek kurumu, tıbbi rehabilitasyon, çalışma hayatına katılım için yardımlar da dahil olmak üzere olası tıbbi tedavi masraflarını üstlenir. Örneğin işyerinin yeniden düzenlenmesi ya da eğitim ve ileri eğitim alması bu kapsamdadır. Sosyal katılım yardımları mümkündür. Örneğin engelliler için bir evin donatılması, ev işlerinde yardım ve çocuk bakımı masraflarına destek gibi. Son olarak işçiye sigortalı aylığı, yani emeklilik, şeklinde nakdi yardımlar ve tazminatlar da mümkündür. Yetkili makamlar, tıbbi bir değerlendirmenin ardından hangi yardımın yapılacağına karar verir. Anlaşmazlıklarda karar merci ise sosyal mahkemelerdir (Sozialgericht).